23/3/08

MOBILIS IN MOBILE

Κινούμενος μέσα στα κινούμενα....o πλοίαρχος ταξιδεύει στις θάλασσες του χρόνου. Ταξιδεύει και ονειρεύεται ιδανικούς προορισμούς και ανύπαρκτα λιμάνια, αχαρτογράφητα μέρη που η ανθρωπότητα ευημερεί, η δικαιοσύνη βασιλεύει και το πνεύμα κυριαρχεί. Ο πλοίαρχος ταξιδεύει σε θάλασσες από ιδέες και χαρτί και πέφτοντας από τις άκρες των σελίδων συνεχίζει την πορεία του στην φαντασία συνεπαρμένων, έφηβων αναγνωστών, που ονειρεύονται όπως αυτός ανύπαρκτους προορισμούς και ιδανικά λιμάνια ...ελευθερία και αρετή.

Έτσι τον γνώρισα τον πλοίαρχο, παιδί με καθαρά μάτια και ενοχλητικές απορίες. Τον πίστεψα και μπάρκαρα μαζί του στο πολεμικό του υποβρύχιο να μυηθώ στα μυστικά της αληθινής αριστοκρατίας και να βυθομετρήσω την άβυσσο. Σήμερα, τριάντα χρόνια μετά και με θολά μάτια, επανέρχομαι, τον θυμάμαι και τον τιμώ γιατί αυτός ήταν ο πρώτος μου πνευματικός πατέρας ... ο πλοίαρχος Νέμο.


Η πρώτη του εικόνα που στη μνήμη μου ανακαλώ είναι σε ένα ασπρόμαυρο λυκόφως, στα πέρατα της γης, στο Νότιο Πόλο. Στην ενενηκοστή μοίρα, καρφώνει τη μαύρη σημαία με το χρυσό Ν, διεκδικεί γιά βασίλειό του τον Πόλο και με υψωμένο το δεξί του χέρι χαιρετά τον Ήλιο που δύει.
Έπειτα οι αναμνήσεις συμπλέκονται και αποκτούν χρώμα και μουσική: Ο Πλοίαρχος σκυμμένος στο αρμόνιό του, βυθίζεται στους μελαγχολικούς ήχους μιάς μουσικής ονειροπόλησης και τα δάχτυλά του χτυπούν μόνο τα μαύρα πλήκτρα. Στα φωτισμένα από τον ηφαιστειακό πυρσό, ερείπια της καταποντισμένης Ατλαντίδας δίπλα σε μιά χορταριασμένη στήλη, αναπολεί τον αρχαίο κόσμο. Μέσα στην καταιγίδα, στην καταρρακτώδη βροχή και τα πελώρια κύματα, δεμένος στο κατάστρωμα κοιτάζει κατάματα τις αστραπές και προκαλεί τα στοιχεία της φύσης.

Αυτός είναι ο δαίμονας των βυθών, ο Κανένας, που σαν άλλος Οδυσσέας θέλει ανώνυμος να ξεφεύγει από τους Κύκλωπες, με τη διαφορά πως γι’ αυτόν φυλή των Κυκλώπων αποτελεί ολόκληρο το ανθρώπινο είδος. Μισάνθρωπος αλλά κι ανθρωπιστής, σκληροτράχηλος κι όμως ευαίσθητος ονειρευτής, ο πλοίαρχος διχάζεται ανάμεσα στο μίσος του γιά την άδικη ανθρωπότητα και τον οίκτο του γιά τους αδικημένους. Μπορεί να έχει διαρρήξει τους δεσμούς του με την κοινωνία, όμως δακρύζει γιά τους σκοτωμένους συντρόφους του, παλεύει σώμα με σώμα με καρχαρία γιά να σώσει κάποιον εξαθλιωμένο βουτηχτή και ενισχύει με χρυσάφι τον αγώνα των Ελλήνων της Κρήτης κατά των Τούρκων.


Ο Νέμο δεν είναι «πολιτισμένος άνθρωπος», δεν υπακούει στους κανόνες της κοινωνίας, δεν λογαριάζει τους ανθρώπινους νόμους. Όπως ο ίδιος λέει ... δεν χρειάζονται καινούριες ήπειροι στη γη, αλλά καινούριοι άνθρωποι! ... γιατί έχει συναντήσει παντού αγρίους ...
Κι όμως μέσα στο θυμό και την περιφρόνηση που τον χαρακτηριζει, ο Νέμο δεν είναι αναρχικός. Αντιθέτως είναι ιδεαλιστής και αριστοκράτης, εκδικητής και τιμωρός, πολεμιστής κι επαναστάτης ... γιά έναν κόσμο τάξης στα δικά του μέτρα και σταθμά.

Ηγέτης, μαχητής και παράλληλα συλλέκτης, φιλότεχνος, ερευνητής και μηχανικός. Μηχανικός και κατασκευαστής του ηλεκτροκίνητου, υποβρύχιου πλοίου του, ο Νέμο συνδυάζει την επιστημονική κατάρτιση και την προσήλωση στην τεχνολογία με την αγάπη των καλών τεχνών. Χρησιμοποιεί τις γνώσεις του γιά να θωρακίσει την αυτονομία του, μετατρέποντας τον Ναυτίλο σε απρόσβλητο θύλακα ανεξαρτησίας. Μέσα στον Ναυτίλο, ο μηχανικός γίνεται μύστης και ιερέας των μυστικών της ελευθερίας. Η σιδερόφραχτη μηχανή προστατεύει το εσωτερικό ιερό από τον βέβηλο εξωτερικό κόσμο και υπηρετεί την βαθιά ανάγκη γιά απομόνωση και φυγή.

Ο Νέμο δεν εγκαταλείπει τον πολιτισμένο κόσμο της επιφάνειας γιά να ζήσει πρωτόγονα επιστρέφοντας στην φύση. Αντιθέτως, απολαμβάνει προστατευμένος την ανωτερότητα ενός επιπέδου ζωής, που εξασφαλίζει ο συνδυασμός τεχνολογίας και τέχνης. Θυμάμαι τον θαυμασμό που έτρεφα μικρός γιά τα προσωπικά διαμερίσματα του πλοιάρχου. Σήμερα μπορώ να αποτιμήσω την ασυνείδητη επίδρασή του τόσο στην ιδεολογία όσο και στην αισθητική μου. Η διαμόρφωση του δικού μου, προσωπικού ασύλου οφείλει πολλά στην μεγάλη βιβλιοθήκη με τους δώδεκα χιλιάδες τόμους, τους δερμάτινους καναπέδες και τα κινητά αναλόγια. Το ίδιο ισχύει και γιά το σαλόνι του - μουσείο με τους πίνακες του Ραφαήλ, του Λεονάρντο, του Τιτσιανού και του Ντελακρουά, με τις πανοπλίες και τα αγάλματα από μάρμαρο και μπρούντζο, με τις παρτιτούρες του Μπετόβεν, του Βάγκνερ και του Χάιντν, με το μεγάλο εκκλησιαστικό όργανο και τις βιτρίνες με τα σπάνια δείγματα ειδών του φυσικού κόσμου.

Τέχνη, γνώση κι ελευθερία προστατεύονται στον πυρήνα του Ναυτίλου, που γίνεται κιβωτός μιάς ανώτερης διαθήκης. Κι εγώ σαν φύλακας αυτής της διαθήκης, προς τον συντάκτη της μπορώ να απευθύνομαι.

Πλοίαρχε Νέμο, γνωρίζω πως δεν είσαι Ινδός πρίγκιπας αλλά Πολωνός άρχοντας. Γνωρίζω επίσης πως τα τελευταία σου λόγια δεν ήταν «Θεός και Πατρίδα» αλλά «Ανεξαρτησία». Έτσι κι αλλοιώς δεν έχει σημασία.
Βασιλιά του Νότιου Πόλου, ακράδαντα πιστεύω πως δεν πέθανες στο βυθό της σπηλιάς κάτω από τα βραχώδη απομεινάρια της μυστηριώδους νήσου, αλλά πως σαν τον βασιλιά Αρθούρο κοιμάσαι και ονειρεύεσαι. Ερμητικά προστατευμένος στο Ναυτίλο, ανάμεσα σε βιβλία, πανοπλίες και έργα τέχνης, αναπαύεσαι και περιμένεις στα βάθη του Ειρηνικού ωκεανού το κάλεσμα της επιστροφής.

Αγαπημένε μου πλοίαρχε, εσύ στις πλούσιες θάλασσες της ουτοπίας ταξιδεύεις κι εμένα με ξέχασες στην άγονη γη της σκληρής πραγματικότητας. Όμως εγώ, πιστός σε σένα δεν πρόκειται ποτέ να αλλαξοπιστήσω και σίγουρος είμαι πως κάποτε στην τελική ευθεία θα σε ξαναβρώ ... και τα λόγια σου τότε θα σου θυμίσω:


Είχα το δίκιο με το μέρος μου!
Έκανα παντού όσο καλό μπόρεσα κι επίσης το κακό που χρωστούσα.




Mobilis in mobile: Το έμβλημα του Ναυτίλου.
Οι εικόνες: Η πρώτη και η δεύτερη, σχέδια του Νεβίλ, από το μυθιστόρημα «Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τις θάλασσες» (1869). Η τρίτη, σχέδιο του Φερά, από το μυθιστόρημα «Η μυστηριώδης νήσος» (1875).
Ο συγγραφέας: Ο διαχρονικός Ιούλιος Βερν.
Στο υπνοδωμάτιο του Νέμο: Ανάμεσα σε άλλες χαλκογραφίες μεγάλων επαναστατών ξεχωρίζει το πορτραίτο του Μπότσαρη.
Εγώ γνωρίζω πως... : Ο Πιέρ-Ζυλ Ετζέλ, εκδότης των βιβλίων του Βερν, έκανε παρεμβάσεις στα κείμενα. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της εθνικότητας και των τελευταίων λόγων του Νέμο.
Το κόμικ: The League of Extraordinary Gentlemen των Alan Moore και Kevin O’ Neill. Εξαιρετική ιστορία που όμως δεν κολακεύει ούτε τον Νέμο, ούτε τον Ναυτίλο.

22 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Μπορει να μην 'κολακεύει" ουτε το ΝΕΜΟ ουτε το ΝΑΥΤΙΛΟ..
μα κολακεψε εμενα και οσους σε διαβαζουν..ή καλυτερα ενθουσιασε..
Καλημερα !
Οι φωτογραφιες υπεροχες

Ανώνυμος είπε...

Πλοιάρχε ΝΕΜΟ μας φωνάξατε? Ήρθαμε....

Λακων είπε...

Manowar να σε βάλω σύνδεσμο(link) στο μπλόγκ μου;
Ακούς Manowar έτσι;

aerostatik είπε...

O Νέμο του εικοστού αιώνα είναι ο Hagbard Celine από τους Illuminati !
Πολύ καλή ανάρτηση, είδες τι πετυχαίνεις όταν ασχολείσαι με αυτά που αγαπάς ?

ε είπε...

Σκεφτόμουν να γράψω εκείνες τις λέξεις που είπε ο Νέμο και που αντικατοπτρίζουν εντελώς τον χαρακτήρα του, αλλά με πρόλαβες, όπως συνειδητοποίησα ενώ συνέχιζα την ανάγνωση. Θα τις γράψω όμως, αφού αξίζουν.

"Δεν είμαι αυτό που αποκαλείται "πολιτισμένος άνθρωπος". Έχω αποκοπεί εντελώς από την κοινωνία, για λόγους που μπορώ να αξιολογήσω εγώ και μόνο εγώ και ως εκ τούτου, στους νόμους της δεν υπακούω."

Μήπως ο πλοίαρχος είναι και μια αρκετά καλή προσέγγιση του Νιτσεικού υπερανθρώπου; Εκείνου που είναι εκλεκτικός, ξεχωριστός, αλλά και εσωτεριστικός, προσανατολισμένος προς τα μέσα, με μόνο μια λοξή ματιά να προδίδει ότι ο ίδιος υπάρχει ξεκομμένος, αναφορικά με ένα περιβάλλον;

EL.ZIN είπε...

Να συνεχίσουμε... κι'εδώ.. την "κουβεντούλα" μας.
Ποιές θα θεωρούσες, οτι είναι,οι ομοιότητες και οι διαφορές, του Νέμου με τον Αχιλλέα?

Περαστικός είπε...

Πολλοί έχουμε ταξιδέψει με αυτό το υποβρύχιο, όπως και σε άλλα χάρτινα πελάγη που μας γνώρισε ο Ιούλιος Βερν. Δεν μπορώ να φανταστώ έφηβο που να μην έχει διαβάσει κάποια από αυτά τα βιβλία. Ωραία ανάρτηση.

SUN W KNIGHT είπε...

Υβόννη: Ζηλεύω...

Cyrus smith: Ο πλοίαρχος κάποια μέρα θα μας καλέσει...

Λάκωνα: Λίγοι γνωρίζουν το μυστικό του ατσαλιού στη γέφυρα του θανάτου...

Αερόστατε: Όπως ξέρεις, προστατεύω αυτά που αγαπώ και κατηγορώ αυτά που απεχθάνομαι...

Εχετλαιέ: Αντάξιος των ηρώων του Βύρωνα...

el.zin: Ο Νέμο είχε βέβαια την Ιλιάδα (και την Οδύσσεια) στη βιβλιοθήκη του...

Περαστικέ: Μην ξεγελιέσαι...λίγους χωράει ο Ναυτίλος ...

EL.ZIN είπε...

Μπορεί να είχε ο Νέμο, τα Ομηρικά Επη στην βιβλιοθήκη του, ο ίδιος όμως, λειτούργησε σαν τον Οδυσσέα:
παντοδύναμος,ναρκισσεύομενος και μοναχικός στο νησί της Καλυψούς!
Μ'αυτή την έννοια..είχε ξεμείνει λίγο μετά.. το μέσο της διαδρομής!
Η Καλυψώ ειναι πολύ δύσκολος σταθμός!
Κρατάει πάντα τους καλύτερους..και
τους ..Άριστους...!

Ελένη Στασινού είπε...

Ο καφές μου πήρε σήμερα....και άρμη και γαλάζιο βαθύ και βυθομέτρησε και επανεκτίμησε την ανθρώπινη απόγνωση με τα όρια της...Το πισωγύρισμά σου πάντα με ωθεί μπροστά.
Νάσαι καλά.

Surrealist είπε...

Υπάρχει το δάσος σε βυθούς?

EL.ZIN είπε...

@Εχετλαιος
Η ακριβής περιγραφή του νιτσεικού προτύπου, ειναι ο Οδυσσέας, όταν ολοκληρώσει την διαδρομή του και περάσει απ'όλα!
Γίνεται ο Υπερ- Άνθρωπος και στην τελευταία φάση της μνηστηροφονίας, εξοντώνει τους μνηστήρες- κι'οτι σημαίνουν αυτοί-και κερδίζει το Βασίλειο του.
Ο Νίτσε το διαισθάνθηκε και το προφήτεψε!

ε είπε...

Ξέρω, το έχω δει τόσο στη Χαραυγή όσο και στη Χαρούμενη Επιστήμη όπου το γράφει σε ένα σημείο και δεν είναι επίσης τυχαίοπου χρησιμοποιεί κάποιος στίχους του Ομήρου από την Οδύσσεια, όπου ο Οδυσσέας μονολογεί κάτι σαν "άντεξε το και αυτό, γέρικη καρδιά μου" (δε θυμάμαι καθόλου ραψωδία), κάτι το οποίο έχει γράψει και ο ίδιος ο Φρειδερίκος στο πέμπτο κομμάτι των εφτά σφραγιδών (τελευταίο κεφάλαιο του τρίτου Ζαρατούστρα).

Απλά αν είδες, είπα "μια αρκετά καλή προσέγγιση".

EL.ZIN είπε...

@ΕΧΕΤλΑΙΟΣ.
Τόχεις δει και τόχεις προσέξει σίγουρα ,γιατί δεν είσαι μόνο Εχετλαίος, ο μυστηριώδης πολεμιστής, αλλά είσαι και "πρότυπο" Τηλέμαχου,
Ο πρίγκηπας της Ιθάκης!

ε είπε...

Καταγοητευμένος, αγαπητέ EL.ZIN, αλλά από που προκύπτει αυτό; :D

EL.ZIN είπε...

Γιά να μη γίνει κατάχρηση της φιλοξενίας του χώρου, η απάντηση στην ιστοσελίδα σου.

kirki είπε...

...η θάλασσα ικανοποιεί όλες μου τις ανάγκες....


ΚαληΜέρες!

Spitogata είπε...

ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ!

Το στίγμα του ο πλοίαρχος το άφησε και εσύ το αποτύπωσες μοναδικά!

Άβε

SUN W KNIGHT είπε...

Ελένη Στασινού: Προς τα εμπρός, χωρίς όρια ...

Surrealist: Κοραλλένια δάση...

EL.ZIN: Ο Νέμο δεν επιστρέφει στην Ιθάκη, δεν τον περιμένουν ούτε Τηλέμαχος, ούτε Πηνελόπη. Ο Νέμο δεν ενδιαφέρεται ούτε γιά την Καλυψώ, ούτε γιά την Κίρκη. Η Ιθάκη γι’ αυτόν είναι ο Ναυτίλος. Ο Νέμο είναι «μισάνθρωπος». Αντιθέτως, ο Οδυσσέας είναι άνθρωπος της αναζήτησης και της περιπέτειας αλλά επίσης άνθρωπος της κοινωνίας και της οικογένειας...

EL.ZIN - ΕΧΕΤΛΑΙΕ : Η ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ όπως και κάθε άλλο ηλιακό οχυρό οφείλει πολλά στη σκέψη του Νίτσε. Να μην ξεχνάτε όμως πως ο Νίτσε είναι ανοιχτός σε διαφορετικές ερμηνείες και πως επίσης είναι τόσο φιλόλογος και ποιητής όσο και φιλόσοφος.
Όπως μας λέει στο πρώτο μέρος του Ζαρατούστρα, στο κεφάλαιο γιά τον πόλεμο και τους πολεμιστές ... « Να αγαπάτε την ειρήνη σαν μέσο γιά καινούργιους πολέμους ... Δεν σας συμβουλεύω να εργάζεστε, μα να πολεμάτε ... Τι σημασία έχει η μακρά ζωή ! Ποιός πολεμιστής θέλει να τον λυπηθούν !...»

Kirki: Η θάλασσα είναι η αρχέγονη μήτρα του κόσμου...

Spitogata: Άβε ...

EL.ZIN είπε...

Συμφωνούμε και επικυρώνουμε,αυτές τις διεξοδικές απόψεις, Ηλιακέ Ιππότη.
Η "πολεμικότητα" πρέπει να είναι το ένα..μέρος και στοιχείο της Ζωής.
Σε κρατάει σε εγρήγορση.. σε σμιλεύει!
Όσο για την Ιθάκη..
ο κάθε άνθρωπος "οφείλει" μια απάντηση στον Εαυτό του και μόνο ο ίδιος, μπορεί να την δώσει..

EL.ZIN είπε...

..Κοιτάζοντας το "πρόσωπό" του στον καθρέφτη.. ένα ανοιξιάτικο βράδυ ..ίσως και .. ένα πρωινό.

Surrealist είπε...

Μου δίνεις έμπνευση

" κοραλλένια δάση" !!!!