1/8/12

DELIVERANCE

Boby: «There is somethin’ in the woods and the water that we have lost in the city».
Lewis: «We didn’t lose it, just sold it».


Τέσσερις άνδρες αναζητώντας τη χαρά της άγριας φύσης μακρυά από την καθημερινότητα της πόλης, εισβάλλουν με θράσος σε ένα παρθένο τοπίο που αποτελεί γι’ αυτούς προορισμό ιδανικό αλλά και ξένο. Διαφορετικοί χαρακτήρες και εκπροσωπώντας ανόμοιες αντιλήψεις για την ζωή και τον κόσμο, θα δοκιμάσουν στην πράξη τις ικανότητες και τις ιδέες τους σε ένα ποτάμι που είναι... just about the last wild, untamed, unpolluted, unfucked-up river in the South.


Ο σκηνοθέτης John Boorman αποτυπώνει με εξαιρετικό τρόπο στην ταινία Deliverance την προβληματική αναβάπτιση του ανδρισμού μας στις στοιχειακές δυνάμεις της φύσης και το κόστος της κατάκτησης μιας διευρυμένης συνειδητότητας. Γνωστός κυρίως από το εμβληματικό Excalibur του 1981, που έθεσε αξεπέραστα αισθητικά πρότυπα στην αναζήτηση του Δισκοπότηρου, ο Boorman προσβλέπει ως δημιουργός πάντα στην εύρεση της αλήθειας εξερευνώντας στα έργα του βασικά θέματα του δυτικού πολιτισμού για την αυτογνωσία και την διαλεκτική σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Στα λιτά πλάνα του Deliverance η θεματολογία του καθίσταται διάφανη όταν ήδη γνωρίζεις τις βασικές παραδοχές.

Η πρώτη διαπίστωση είναι διακριτική: η τεχνική πρόοδος καταστρέφει το φυσικό περιβάλλον αλλά οι άνθρωποι των πόλεων δεν παύουν να το νοσταλγούν. Το ποτάμι πρόκειται να χαθεί καθώς η κατασκευή ενός υδροηλεκτρικού φράγματος θα μετατρέψει το δάσος σε λίμνη.
Η δεύτερη διαπίστωση είναι προφανής: η ανημέρωτη φύση είναι αξιοθαύμαστη και ιερή αλλά παραμένει επικίνδυνος τόπος επιβίωσης και διαμονής. Εκεί που σταματούν η καλλιεργήσιμη γη και τα βοσκοτόπια, τελειώνει ο πολιτισμένος κόσμος και αρχίζει το βουνό και το δάσος.
Η τρίτη διαπίστωση είναι αμφιλεγόμενη: στον πρωτόγονο αυτό κόσμο κατοικούν ήδη άνθρωποι με γενετικά ελαττώματα, καθυστερημένοι,  ημιάγριοι και τρομακτικοί. Οι εκφυλισμένοι ορεσίβιοι ενσαρκώνουν την φυσική αταξία και αποτελούν ένας άλλο είδος ανθρώπου που μας μοιάζει και διεκδικεί τον έλεγχο της ίδιας περιοχής. Το άγριο τοπίο μετατρέπεται αυτόματα σε πεδίο μάχης.


Η συνέχεια της αφήγησης είναι μια φιλοσοφική ενατένιση με σαφή ερωτήματα και αμφίσημες απαντήσεις που λειτουργεί ως υπόμνηση για το τέλος του πολιτισμού.
Τι είναι αυτό που μας προσδίδει ηθικό ανάστημα και αξιοπρέπεια καθώς γύρω μας εκδηλώνεται διαρκώς η πρωταρχική αταξία; Τα όρια που υπερβαίνουμε με τις πράξεις μας δίνουν νόημα στις επιλογές μας; Οι επιλογές μας μαρτυρούν τις δυνατότητες και τις αρετές μας; Εκτιμούμε τις αξίες μας σε σχέση με τις συνέπειές τους; Η ορθότητα των αξιών μας πρέπει να αποδεικνύεται στην πράξη; Τι νόημα έχουν έννοιες όπως ο νόμος και η δημοκρατία όταν κυριαρχούν τα αρχέγονα συναισθήματα; Υπάρχει κάτι ισχυρότερο από το ένστικτο της επιβίωσης όταν χάνεται η αίσθηση της ασφάλειας; Είμαστε άραγε τόσο αλλοτριωμένοι ώστε να αδυνατούμε να αναγνωρίσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό;


Εκεί που σταματά ο πολιτισμός αναλογιζόμαστε ξανά τον ρόλο μας ως δρώντες που οφείλουν να ανακαλύψουν και να υπαγορεύσουν νέους κανόνες ενάντια στη βαρβαρότητα. Μέσα στην άγρια φύση που μας περιβάλλει καλούμαστε να επανεκτιμήσουμε τη δική μας ανθρώπινη φύση, να εγκαταλείψουμε τα ασφαλή όρια των κοινωνικών συμβάσεων και να αναχωρήσουμε προς αναζήτηση του βαθύτερου εαυτού μας. Η διάθεση να υποστούμε και να χρησιμοποιήσουμε βία για να προστατεύσουμε την τιμή διαμορφώνει την ατομική μας ταυτότητα. Και σαν επιβράβευση της ηθικής του πολεμιστή επιτυγχάνεται στο τέλος μια μερική συμφιλίωση με την μαύρη ουσία του κόσμου. Η κατάβαση του ποταμού ολοκληρώνεται αλλά δεν παύουν να μας στοιχειώνουν οι εφιάλτες της μνήμης.


Η οριστική απελευθέρωση είναι ζήτημα προσωπικής κάθαρσης. Όμως θα κατανοήσουμε τι πραγματικά σημαίνουν ο φόβος και το έλεος μονάχα όταν θα ξεσπάσει η βία...

Lewis: «Machines are gonna fail. And the systems gonna fail. Then…»
Ed: «And then what
Lewis: «Then survival. Who has the ability to survive. That’s the game: survive.»






Ο πρόλογος και ο επίλογος: Χαρακτηριστικές συζητήσεις των πρωταγωνιστών κατεβαίνοντας με τα κανό το ποτάμι.
Η ταινία: DELIVERANCE (1972) σε σκηνοθεσία του John Boorman. Το σενάριο είναι του James Dickey και βασίζεται στην ομώνυμη νουβέλα του (DELIVERANCE, 1970). Πρωταγωνιστούν οι Jon Voight, Burt Reynolds, Ned Beatty και Ronny Cox.
Ελληνικός τίτλος: ΟΤΑΝ ΞΕΣΠΑΣΕ Η ΒΙΑ.
Made on location: Βόρεια Γεωργία. On the Chattooga River in the Appalachian Mountains.
Οι χαρακτήρες:
Lewis Medlock (Burt Reynolds), has real estate interests, bow-hunter
Bobby Trippe (Ned Beatty), insurance salesman
Drew Ballinger (Ronny Cox), sales supervisor, guitar player
Ed Gentry (Jon Voight), runs an art service, bow-hunter
Πολιτισμική λεπτομέρεια: Chevalier δαχτυλίδια φορούν στο μικρό δάχτυλο του δεξιού τους χεριού και οι δυο βασικοί ήρωες Lewis Medlock και Ed Gentry.
Επιμύθιο: Only the Strong Survive.

8 σχόλια:

aerostatik είπε...

καιρός για θερινά σινεμά...

Baron Rojo είπε...

You know how slim your chance is
Trapped here alive

Γιώργος Doomsword είπε...

Bart..σύμβολο των 70's και early '80's!

Hail!

Ανώνυμος είπε...

Πάνε πολλά χρόνια που είδα την ταινία και την θυμάμαι ελάχιστα. Σπουδαίος σκηνοθέτης ο Boorman, όχι μόνο για το Excalibur αλλά και για ταινίες όπως τα The general και Point blank. Χαιρετισμούς Ιππότη!

Κιμμέριος

P A L A D I N είπε...

Civilization crumblin' fast
End the world with a blast
People afraid walkin' the streets
Scums have their day
Till they run into me
Are you ready?

Μέσα από το ζόρι και τη δυσκολία θα επανέλθει και πάλι αυτό που κοιμόταν έως τώρα.
Ζούμε αυτούς τους καιρούς...

Η μόνη οδός για την επιβίωση του ανθρώπου είναι αυτή της Μανίας τύπου Κάτνερ.

Hail!

Ανώνυμος είπε...

Στο ίδιο πνεύμα, θυμήθηκα προηγούμενες αναφορές σου σε λόγια του Robert Howard περί αναζήτησης αληθινού νοήματος ζωής μέσω από τη διαμάχη του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης, καθώς και αναφορές σου στα αρχέτυπα του Carl Jung περί παραγωγής πολιτισμού και φυσικής αταξίας/εντροπίας. Με αφορμή την ανάλυσή σου, είδα την ταινία και τη βρήκα αξιόλογη... βρίσκω ενδιαφέρουσες τις διαπιστώσεις σου (σηκώνουν αρκετή συζήτηση) και καίρια τα ερωτήματά σου.

Κάποιες σκέψεις: Ο σύγχρονος άνθρωπος πρέπει να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με το περιβάλλον (αντιμετωπίζοντάς το ως πεδίο παραγωγής πολιτισμού αλλά και ως χώρο ζωής) και, στη συνέχεια, τη σχέση του με τον ίδιο του τον (βαθύτερο) εαυτό. Εν τούτοις, σήμερα, οι μοντέρνοι "Πίκτες" πληθαίνουν και οι "μάγοι" της κάθε αλόγιστης "ανάπτυξης" αποκτάνε όλο και περισσότερη δύναμη. Άραγε, θα ανταποκριθούν στον πολύπλοκο (πλέον) ρόλο τους οι φορώντες Chevalier δαχτυλίδια;

Στην Ελλάδα, όπου είναι ακόμα νωπές οι μνήμες μιας παλαιότερης, πιο οργανικής σχέσης με το περιβάλλον και το τοπίο, η απομάκρυνση του ανθρώπου από τον ζωτικό του χώρο ήρθε σχεδόν ξαφνικά (μέσα σε λίγες δεκαετίες), για πολλούς λόγους. Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε καταφέρει να αντιδράσουμε ουσιαστικά... Ναι, όπως λέει και ο ήρωας της ταινίας: "We didn’t lose it, just sold it". Και, ελλείψει σωστής αποτίμησης (το πρώτο βήμα...που δεν γίνεται), νιώθω ότι και το νόημα επαναδιεκδίκησής τους αρχίζει να χάνεται...

Battle Angel

Fay ἄρκτος είπε...

... and you know what's gonna happen?
They're gonna rape this whole landscape.

Εκφυλισμένοι και βάρβαροι είναι αυτοί των πόλεων.

Το "zo" από το ζωή-ζεύς, στα σανσκριτικά θα πει ορεσίβιος, ζήτω οι κλέφτες κι οι αρματωλοί κι όλοι οι highlanders!!! Ζήτω οι κουζουλοί κι οι ζωντανοί, πάρτε τα βουνά κι αφήστε τους φλώρους να ξιπάζουνται με τα εξτρίμ σπορ πιστεύοντες πως ξέφυγαν λίγο απ' τη μιζέρια τους :D

Κιμμέριε μάλλον θα δω κ τις άλλες ταινίες!!

SUN W KNIGHT είπε...

ONLY THE STRONG...