«Κάποτε
ήμασταν ένας λαός. Και σαν σημάδι γι’ αυτό, σε κάθε γενιά ανθρώπων γεννιούνται
ένας ή δύο που είναι επίσης και δράκοι. Και σε κάθε μια από τις γενιές του λαού
μας, που είναι μεγαλύτερες από τις φευγαλέες ζωές των ανθρώπων, γεννιέται ένας
από μας που είναι επίσης και άνθρωπος.»
Οι δράκοι τροφοδοτούν την ανθρώπινη φαντασία από την αρχή του κόσμου. Στοιχειώνουν τους τόπους και τα σύμβολα, παίζουν κυρίαρχο ρόλο στις αρχετυπικές ιστορίες και κωδικοποιούν απόκρυφες γνώσεις στα εγχειρίδια των αλχημιστών για την μεταστοιχείωση και την αθανασία. Διαχρονικά, οι δράκοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της κληρονομιάς του Φαντασιακού όπως αυτό κληροδοτήθηκε από την παγανιστική Αρχαιότητα στον χριστιανικό Μεσαίωνα. Το Φαντασιακό ως ονειρικό σύστημα μεταμόρφωσης της πραγματικότητας σε μυθικές εικόνες, εμπλουτίστηκε κατά την διάρκεια των μέσων χρόνων με νέους ήρωες και θαυμαστά και σε πείσμα του Διαφωτισμού ανακτήθηκε από τον Ρομαντισμό για λογαριασμό του σύγχρονου κόσμου.
Κι έτσι σε κάθε γενιά ανθρώπων
γεννιούνται ακόμη και σήμερα κάποιοι, που είναι επίσης και δράκοι.
Ως εν δυνάμει δράκος, θαυμαστής
των δράκων και μελετητής των μύθων, αδιαφορώ για τα σύνορα που χωρίζουν την
πραγματικότητα από την φαντασία και έλκομαι από εκείνα τα ασταθή και
ευμετάβλητα γεωγραφικά όρια όπου οι διακρίσεις καταργούνται.
Το δρακόσπιτο που επισκέφτηκα κάποιο καλοκαίρι στην πρωτεύουσα της Γοτθαλωνίας είναι ένα τέτοιο σημείο μετάβασης. Ένας εμπνευσμένος αρχιτέκτονας, εθνικιστής και νοσταλγός του ένδοξου παρελθόντος, μετέτρεψε στις αρχές του περασμένου αιώνα το καλοδιατηρημένο κουφάρι ενός δράκου σε ανθρώπινη κατοικία.
Το δρακόσπιτο που επισκέφτηκα κάποιο καλοκαίρι στην πρωτεύουσα της Γοτθαλωνίας είναι ένα τέτοιο σημείο μετάβασης. Ένας εμπνευσμένος αρχιτέκτονας, εθνικιστής και νοσταλγός του ένδοξου παρελθόντος, μετέτρεψε στις αρχές του περασμένου αιώνα το καλοδιατηρημένο κουφάρι ενός δράκου σε ανθρώπινη κατοικία.
Η δύναμη της μαγείας σε επηρεάζει
αμέσως μόλις το αντικρύσεις. Ήδη στην πρόσοψη στρογγυλεμένοι τοίχοι με
κυματισμούς και ένθετες πλάκες-λέπια αποκαλύπτουν το δέρμα του ερπετού ενώ μέσα
στο τεχνητά διασκευασμένο κτίριο έχεις την αίσθηση πως πραγματικά βρίσκεσαι στο
οργανικό εσωτερικό ενός έμβιου πλάσματος. Όμως η μαγική κατανόηση επιτυγχάνεται μόνον όταν ανέβεις μέσω
της εσωτερικής σκάλας στη στέγη και καβαλήσεις τη ράχη του δράκου. Συνειδητοποιείς τότε πως βρίσκεσαι στα πρόθυρα του κόσμου των μεταμορφώσεων καθώς η πρώτη μεταφυσική σύλληψη αποκρυσταλλώνεται μέσω
της τέχνης των διατάξεων. Σφαιρικά και κυλινδρικά κεραμικά στοιχεία βρίσκονται τοποθετημένα
εναλλάξ κατά μήκος της οδοντωτής κορυφογραμμής και συνδυάζονται αρμονικά με τα
θραύσματα των κεραμικών πλακιδίων στις καμινάδες και τις στήλες εξαερισμού του
κτιρίου. Και η ενότητα της παράστασης ολοκληρώνεται με το αρχέτυπο του δρακοκτόνου.
Καρφωμένο στην άκρη της ράχης του Δράκοντα ορθώνεται το μεγάλο ξίφος
με τον διπλό σταυρό στην κορυφή. Το αρχαίο σύμβολο ανακαλεί αυτόματα στη μνήμη τον Πρόμαχο: τον Άγιο Γεώργιο και τον Αρχάγγελο Μιχαήλ, τον
Μπέογουλφ και τον Ζήγκφρηντ, τον Βελλεροφόντη, τον Περσέα και τον Ηρακλή.
Από την ασπίδα του Αγαμέμνονα στα
εμβλήματα των ρωμαϊκών λεγεώνων κι από τα ξόρκια του Μέρλιν στις πλώρες των
μακριών καραβιών των σκανδιναβών, οι Δράκοντες παραμένουν τα πιό διάσημα από τα
πλάσματα του βιβλίου των φανταστικών όντων. Στοιχειακές δυνάμεις της φύσης που
μας περιβάλλει, φύλακες των πηγών της αναγέννησης ή κακοποιά πνεύματα στους
άθλους των ηρώων, αποτελούν πάντα την εξωτερική εκδήλωση μιας εσωτερικής γνώσης
για την μυστική ψυχή του φυσικού σύμπαντος.
Ο Δράκοντας που συνάντησα στη
Γοτθαλωνία μου θύμησε τους υπερκόσμιους ανέμους που φυσούν
έξω από το χρόνο. Γιατί είναι γραμμένο πως όταν κάποτε θα έχουμε ξεπεράσει τα
όρια των δυνατοτήτων του πολιτισμού μας και θα έχουμε λάβει υποσχέσεις ζωής που
δεν γνωρίζει θάνατο, τότε θα αναζητήσουμε τον «άλλο άνεμο» πέρα από το Χείλος
του Κόσμου. Στο άχρονο βασίλειο, στη «δύση πέρα από τη δύση» θα ψάλουμε την
επίκληση της μεγάλης φυγής...
«Θα
σαλπίσεις με το Δρακοκέρατο και τα αδέλφια μας οι δράκοι θα μας ακούσουν. Θα
τραγουδήσουμε μαζί το Τραγούδι των Δρακοαφεντάδων και οι βουκέντρες μας θα
αστράψουν στον ήλιο...»
Ο πρόλογος: Από το The Other Wind,
έκτο βιβλίο της Γαιοθάλασσας της Ursula
K. Le Guin.
Η
φωτογραφία: Από παλαιότερη επίσκεψή
μου στο Κτίριο Μπαλιό, στην οδό Ντε Γκράσια, αριθμό 43, στην Βαρκελώνη της
Καταλονίας. Το κτίσμα είναι αρχιτεκτονική ανακατασκευή (1904-1906) του Αντόνι Γκαουντί ι Κορνέτ
(1852-1926) και εμβληματικός τόπος του Μοντερνισμού.
Ο επίλογος: Από το Elric
of Melnibone,
πρώτο βιβλίο του Έλρικ του Μελνιμπονέ του Michael Moorcock.