23/12/20

KATHMANDU

Στην αναζήτηση της αυτογνωσίας, αντλούμε συχνά υλικό από τις αναμνήσεις. Και κάποιες προσωπικές εμπειρίες μας διογκώνονται καθώς το παρελθόν επιλεκτικά ανακαλείται αλλά και ανακατασκευάζεται στη μνήμη...

Τέτοιες μέρες, σχεδόν σαράντα χρόνια πίσω στο χρόνο, απολαμβάναμε όπως όλοι οι  αμέριμνοι έφηβοι, την χαλαρή περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Ο μικρός Κ κι εγώ ήμασταν μαθητές της Β΄Λυκείου, ο μεγάλος Κ φοιτητής και μέντορας, πέντε ή έξι χρόνια μεγαλύτερος. Όλοι μας «παιδιά καλών οικογενειών» αν και δακτυλοδεικτούμενοι μέσα στα στενά πλαίσια της μικρής κοινωνίας μας. Εγώ κι ο μικρός Κ «απροσάρμοστοι» χεβυμεταλλάδες, ο μεγάλος Κ «ιδιόρρυθμος» και «εκκεντρικός» χαρακτήρας. Και οι τρείς μας ασύμβατοι με τον δεσμευτικό καθωσπρεπισμό της συντηρητικής επαρχίας.

Εκείνο το βράδυ βγήκαμε να διασκεδάσουμε στην εορταστική ατμόσφαιρα του κέντρου. Περπατήσαμε αρκετά χιλιόμετρα στους πολυσύχναστους δρόμους χαιρετώντας φίλους και γνωστούς, πριν καταλήξουμε στην Κατμαντού, μια γνωστή ντισκοτέκ στην βορειοδυτική έξοδο της πόλης.

Διασχίσαμε την κεντρική πόρτα πληρώνοντας την είσοδο, και περάσαμε στην κύρια αίθουσα με την υπερυψωμένη πίστα χορού και τον αμυδρό φωτισμό. Οι προσδοκίες μας διαψεύστηκαν όμως από την πρώτη στιγμή. Η ρυθμική μουσική ήταν ανυπόφορη, οι λιγοστοί θαμώνες άγνωστοι, οι όμορφες συμμαθήτριες άφαντες. Σκέφτηκα κακόκεφα την φρόνιμη κοπέλα μου, που αφελώς ήλπιζα πως ίσως συναντούσα και που μάλλον εκείνη την ώρα διάβαζε επαναλήψεις για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Και κατευθύνθηκα σκυθρωπός προς κάποιο απόμερο τραπέζι, προδιατεθειμένος να υπομείνω την λανθασμένη επιλογή της Κατμαντού. 

Τότε, ο μεγάλος Κ, με τον πληθωρικό και χαλαρό τρόπο που τον διέκρινε, μας έγνεψε να τον ακολουθήσουμε στην έξοδο. «Αδέρφια πάμε να φύγουμε! Τώρα! Όπως ήρθαμε!» Τι εννοούσε ο παρορμητικός και ασυγκράτητος φίλος μας; Είχαμε δώσει τα χρήματά μας κι οφείλαμε να καθήσουμε. Ας τσεκάραμε καλύτερα το χώρο πριν μπούμε. Ας προσέχαμε πριν πληρώσουμε! Υποσυνείδητα, το κοινωνικά καθιερωμένο σχήμα σκέψης υπαγόρευε αποδοχή των όρων και υπομονετική διαχείριση των αρνητικών συνεπειών.

Αντιθέτως, ο μεγάλος Κ μας πρότεινε μια επιθετική συμπεριφορά που αποδέσμευε άμεσα από τα ενοχικά σύνδρομα. Αναγνώριση του λάθους και κατ’ ευθείαν επαναφορά. Δεν ήταν αρκετό το ότι είχαμε πληρώσει; Έπρεπε στη συνέχεια να υποστούμε και την δυσάρεστη κατάσταση που προκάλεσε η επιλογή μας; Με τίποτα! Βγήκαμε με ανακούφιση στον καθαρό αέρα και φύγαμε τρέχοντας και γελώντας.

Η αυτόματη απενεχοποίηση λειτουργεί αποτελεσματικά όταν είσαι έφηβος. Βέβαια, σήμερα μου φαίνεται λιγότερο προφανής τακτική από ότι μου φαινόταν εκείνη την ωραία εποχή. Γιατί σε μεγαλύτερη κλίμακα, τα σημαντικά λάθη μας επηρεάζουν τη ζωή κι άλλων ανθρώπων που δεν είναι πάντοτε αναλώσιμοι. Και πρέπει να έχεις κατακτήσει έναν υψηλό βαθμό αμοραλισμού για να κλείνεις εύκολα πίσω σου την πόρτα της ντισκοτέκ...

Ούτως ή άλλως, το περιστατικό της απρόσμενης φώτισης στην Κατμαντού πρόσθεσε έναν ακόμη βαθμό κατανόησης στο δικό μου Μονοπάτι της Αφυπνίσεως. Αν και κανένα μόνιμο μειδίαμα δεν σφράγισε για πάντα την όψη μου όπως στην περίφημη ιστορία του Πρίγκιπα Σιντάρτα της Ανατολής, χαμογελώ πάντως, όταν θυμάμαι εκείνη τη βραδιά. Ιδίως κάθε φορά, που ενσυνείδητα αρνούμαι να καταβάλλω μεγαλύτερα πρόστιμα από ότι πραγματικά κοστίζουν τα λάθη μου...

 

 

 



Κατμαντού: Πρωτεύουσα του μακρινού Νεπάλ, χώρας καταγωγής του Βούδα (Πεφωτισμένου, Πρίγκιπα Σιντάρτα).

Χρόνος μετάβασης: Χειμώνας του 1981-1982.

Ο πίνακας: The Lovers (1980). Έργο του Chris Achilleos.

Χαιρετισμούς: Στον μεγάλο Κλέαρχο! Που παραμένει αγαπημένη και φωτεινή μορφή των νεανικών μου αναμνήσεων.

 

6/12/20

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΑ

«Όποιος θέλει να μάθει πώς πρέπει να απεικονίζεται ο Χριστός, όταν μεταμορφώνεται σε Θεό, ας έρθει και ας το δεί σ’ αυτόν τον πίνακα. Είναι σαν το θεϊκό πνεύμα του Raffaello να έδωσε εδώ όλη του τη δύναμη, ώστε σε άμεση θέαση του Σωτήρα να εκφράζεται το μεγαλείο της τέχνης.»

Ο Ραφαήλ Σάντσιο γεννήθηκε και πέθανε Μεγάλη Παρασκευή. Έζησε μόλις 37 χρόνια κι όμως σφράγισε με το έργο του την Υψηλή Αναγέννηση. Η χρονιά του θανάτου του είναι ορόσημο της εποχής του και οι ζωγράφοι χωρίζονται σε αυτούς που δημιούργησαν πριν και μετά την επιρροή του. Κατά την διάρκεια της πρώτης εικοσαετίας του 16ου αιώνα, η ανυπέρβλητη ζωγραφική του αναβίωσε, τελειοποίησε και ξεπέρασε τα εικαστικά σχήματα της Αρχαιότητας. Το τελευταίο σπουδαίο έργο του ήταν "Η Μεταμόρφωση του Σωτήρα".

Ο ουμανισμός και η επανεκτίμηση των Αρχαίων είχαν αλλάξει τα έργα της ζωγραφικής και της γλυπτικής στην Ιταλία ήδη απο τις αρχές του 15ου αιώνα. Η καταλυτική επίδραση της ρωμαϊκής κληρονομιάς επανέφερε την βασική ανθρωποκεντρική αρχή της κλασικής ομορφιάς και την φυσική πραγματικότητα. Η αρχαιολατρεία και η απεικόνιση επεισοδίων της μυθολογίας γονιμοποίησε τα επαναλαμβανόμενα μεσαιωνικά, χριστιανικά θέματα, δημιουργώντας μια νέα εικονογραφία. Κι ο μεγάλος Ραφαήλ ύψωσε ορμητικά το ανάστημά του ανάμεσα στους δύο άλλους γίγαντες της Αναγέννησης, τον Leonardo da Vinci και τον Michaelangelo Buonarroti.

Στο μεταξύ, η Ευρώπη άλλαζε δίχως ομοιογένεια και με διαμετρικά αντίθετες ιδέες. Ενώ στην Ιταλία οι Ανθρωπιστές προσπαθούσαν να επαναφέρουν το χαμένο πνεύμα της κλασικής αρχαιότητας, οι διαμαρτυρόμενοι Γερμανοί της Μεταρρύθμισης ονειρεύονταν την πρωτόγονη θεολογία της πρωταρχικής χριστιανοσύνης και επεδίωκαν την αναζωπύρωση της θεοκρατίας του Μεσαίωνα. Ο κακότροπος Λούθηρος θυροκόλλησε στη Βιττεμβέργη της Σαξονίας τις ενενήντα πέντε αντιδραστικές θέσεις του την ίδια χρονιά που ο ευγενικός Ραφαήλ ανέλαβε την απεικόνιση της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα.

Δέκα χρόνια μετά την εμβληματική "Σχολή των Αθηνών" που αποθέωνε την φιλοσοφική αναζήτηση της αλήθειας, ο Ραφαήλ ζωγράφισε μια τελειωτική διακήρυξη για την υπερβατική δόξα του Θεανθρώπου. Στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα, ο ζωγράφος αποκάλυψε και ερμήνευσε την ουσία της Ανάστασης και της Ανάληψης, δημιουργώντας ένα ακόμη αριστούργημα της ιταλικής ζωγραφικής του 16ου αιώνα.

Ο πίνακας αποτελείται από δύο ανόμοιες σκηνές σε μια φαινομενικά αντικανονική σύνθεση όπου διατηρείται η σύλληψη του όγκου με το χρώμα και τις φωτοσκιάσεις δίχως αδιαφορία για τα περιγράμματα. 

Στο πάνω μέρος διακρίνεται η ήρεμη μεγαλοπρέπεια και η δοξαστική λάμψη της Μεταμόρφωσης. Κυριαρχεί το Πνεύμα που ελλοχεύει στο πραγματικό έργο τέχνης. Ο Θεάνθρωπος υπερίπταται μέσα σε αποκαλυπτικό φως που πηγάζει απο την εσωτερική φύση του, αδιάφορος για τους γύρω παρευρισκόμενους προφήτες και μαθητές και έχοντας το σταθερό βλέμμα του στραμμένο στον πατέρα Δία στον ουρανό. Ο Ραφαήλ τονίζει τον θρίαμβο της ανθρώπινης υπόστασης του Σωτήρα που επιμένει να διατηρεί τη γήινη μορφή του ως Ολύμπιος, εξανθρωπισμένος θεός.

Στο κάτω μέρος επικρατεί η σύγχιση της ευαγγελικής ιστορίας του δαιμονισμένου παιδιού. Οι ανίκανοι να το θεραπεύσουν Απόστολοι συνωθούνται με δραματικές κινήσεις μέσα σε ένταση, ενώ αναστατωμένο πλήθος συνωστίζεται πίσω από το δαιμονικό αγόρι. Μια καλοχτενισμένη γυναικεία μορφή χωρίζει τους εννέα μαθητές από τον όχλο, και ταυτόχρονα η συμπαγής, γονατιστή στάση της αντιδιαστέλλεται με την αέρινη, ανδρική μορφή του Θεανθρώπου στο πάνω μέρος του πίνακα. Μέσα στον σκούρο χρωματισμό του φόντου, οι αδύναμοι συντηρούν την αρρώστια, την αναπηρία, την δυστροφία, και εν τέλει την προσβλητική αντινομία του κακού.

Πέρα από την προφανή αντιπαράθεση του πνεύματος με την ύλη, η οικονομία των αντιθέσεων ανάμεσα στα δύο τόσο διαφορετικά τμήματα του πίνακα λειτουργεί επίσης ως προανάκρουσμα της σταδιακής αλλαγής από την κλασική τέχνη της Αναγέννησης στην βαρετή ζωγραφική του μανιερισμού. Το ανούσιο και επιτηδευμένο ύφος έκανε ήδη την εμφάνισή του με τους μαθητές του ίδιου του Ραφαήλ - που ίσως και να συμπλήρωσαν κάποια μέρη του κάτω τμήματος - αλλά κυρίως με τους ανέμπνευστους μιμητές του Μιχαήλ Άγγελου.

Ο «Πρίγκιπας των ζωγράφων» λέγεται πως πέθανε από υψηλό πυρετό μέσα στις καταχρήσεις των ερωτικών απολαύσεων με την προσωπική του μαντόνα Margarita Luti, την μόνιμη ερωμένη που είχε ζωγραφίσει ημίγυμνη λίγους μήνες πριν την Μεταμόρφωση. Και ήταν τόσο σπουδαίος ο Ραφαήλ, που όπως έγραψε ο πρώτος μεγάλος κριτικός της Ιστορίας της Τέχνης: «Εύκολα θα μπορούσε ο θάνατος αυτού του ευγενή καλλιτέχνη να σημαίνει και τον θάνατο της ζωγραφικής, γιατί, όταν έκλεισε τα μάτια, αυτή έμεινε χωρίς κανένα φως.»

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρα βρέθηκε δίπλα στο νεκρικό του κρεβάτι. Ως ξεχωριστή πνευματική του κληρονομιά τοποθετήθηκε μπροστά από την εξόδιο πομπή που τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία, στο Πάνθεον της Ρώμης.

 

 




Raffaello Santi (1483-1520): Φόρος τιμής στον μεγάλο ζωγράφο για τα 500 χρόνια από τον θάνατό του. Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι πριν πολλά χρόνια επέλεξα ένα δικό του έργο (St. Michael, ca. 1503/04) ως προμετωπίδα της Πολεμικής Σημαίας του Ανίκητου Ήλιου.

Ο πίνακας: The Transfiguration (ca. 1519/20, panel, 405x278 cm). Το έργο του ανατέθηκε το 1517 από τον καρδινάλιο Τζούλιο των Μεδίκων για τον καθεδρικό ναό της Narbonne.

Το δαιμονισμένο παιδί: Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον. «Kαὶ ἐλθόντων αὐτῶν πρὸς τὸν ὄχλον προσῆλθεν αὐτῷ ἄνθρωπος γονυπετῶν αὐτὸν καὶ λέγων· Κύριε, ἐλέησόν μου τὸν υἱόν, ὅτι σεληνιάζεται καὶ κακῶς πάσχει· πολλάκις γὰρ πίπτει εἰς τὸ πῦρ καὶ πολλάκις εἰς τὸ ὕδωρ. καὶ προσήνεγκα αὐτὸν τοῖς μαθηταῖς σου, καὶ οὐκ ἠδυνήθησαν αὐτὸν θεραπεῦσαιἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν· ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾿ ὑμῶν; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν; φέρετέ μοι αὐτὸν ὧδε

Στην αρχή και το τέλος: Εντός εισαγωγικών, αποσπάσματα από το θεμελιώδες σύγγραμμα για τους Καλλιτέχνες της Αναγέννησης, του Giorgio Vasari (1511-1574).

The School of Athens (1509): Το γνωστότερο έργο του Ραφαήλ και η πληρέστερη απεικόνιση της φιλοσοφίας των Αρχαίων. Πλάτωνας και Αριστοτέλης σε αρχετυπικό διάλογο για την ουσία των πραγμάτων στον Ουρανό και στη Γη.

Βίοι Αγίων: Για λόγους σύγκρισης και διάρκειας, θυμίζω πως ο Λεονάρντο (1452-1519) έζησε έως τα 67 του χρόνια και ο Μιχαήλ Άγγελος (1475-1564) έως τα 89.         

Η δική μου θεωρητική ανάλυση: Πάντα ανένδοτος στις ούτως ή άλλως υποκειμενικές κρίσεις μου, άθεος και ορθολογιστής.

9/11/20

AQUILAE

Τρείς Aετούς απωλέσαμε.

Τρείς λεγεώνες του αυτοκράτορα εξοντώθηκαν εκείνο το σκοτεινό Φθινόπωρο του έτους 9, στον Τευτοβούργειο Δρυμό.

Ο διοικητής Πόπλιος Κουινκτίλιος Βάρος ξεγελάστηκε, το στράτευμα παγιδεύτηκε, είκοσι χιλιάδες άνδρες σφαγιάστηκαν, το θεϊκό πνεύμα των μονάδων του Ρωμαϊκού στρατού ατιμάστηκε. 

Legio XVII, Legio XVIII, Legio ΧΙΧ.


Fortes creantur fortibus et bonis:

Est in iuvencis, est in equis patrum

Virtus: nec imbellem feroces

Progenerant Aquilae columbam.

 

Επιστρέψαμε αποφασισμένοι, όπως κάναμε πάντα.

Ξανά και ξανά.

Με τη βοήθεια του Ηρακλή και του Άρη.

Θάψαμε και τιμήσαμε τους νεκρούς μας συντρόφους.

Κάψαμε τα δάση.

Καταστρέψαμε τις περιοχές των εξεγερμένων φυλών.

Ανοίξαμε δρόμους και επιβάλλαμε τάξη.

Απωθήσαμε τους βαρβάρους στα μαύρα έλη του απολίτιστου χάους.

Και φέραμε πίσω τα ιερά σύμβολά μας.

 

Τρείς Αετούς ανακτήσαμε.

Τον πρώτο, έξι έτη αργότερα, στην εκστρατεία του Γερμανικού το έτος 15, όταν ο Στερτίνιος κατατρόπωσε τους Βρουκτέρους.

Τον δεύτερο, επτά έτη αργότερα, το έτος 16, όταν ο Ιούλιος Καίσαρ Γερμανικός νίκησε τον Αρμίνιο στο Ιδιασάβιδο πεδίο.

Τον τρίτο, μετά τριάντα δύο έτη, όταν ο Γάλβας νίκησε τους Χάττες κι ο Γαβίνιος τους Χαούκους, το έτος 41.

 

                                            

 

 


Η εικόνα: Η διαφημιστική αφίσα της εντυπωσιακής τηλεοπτικής σειράς BARBAREN, που ξύπνησε μέσα μου τον κοιμωμένο Aquilifer.

Barbaren: Γερμανική παραγωγή έξι επεισοδίων, που για προφανείς λόγους αντιμετωπίζει με συμπάθεια τα βάρβαρα Γερμανικά φύλα. Σε συμφωνία με την επικρατούσα άποψη στην σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ένωση, που εσκεμμένα υπερτονίζει το Φραγκικό εποικοδόμημα σε βάρος των θεμελίων της Ρώμης και της Αθήνας. 

Η Thusnelda: Υπέροχη και ποθητή, η ηθοποιός Jeanne Goursaud στον απαιτητικό ρόλο της.

Οι αρχαίοι Γερμανοί: Όπως ειρωνικά σημειώνουν οξυδερκείς μελετητές της κατάλυσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι Γερμανοί είχαν επιτύχει το «εκπληκτικό κατόρθωμα» να ζουν για αιώνες στα σύνορα του Ελληνορωμαϊκού Κόσμου δίχως να εκπολιτίζονται.

Τα δόντια του Λύκου: Το σεναριακό εύρημα των περιδέραιων από τα παιδικά χρόνια του Αρμίνιου, προέρχεται πιθανά από την εξαιρετική WW2 τριλογία του κόμικ BEARS TOOTH των Yann και Alain Henriet.

War Flag 20/11/2008: TITUS PULLO ET LUCIUS VORENUS.

4/10/20

THE COMING OF (BWS’s) CONAN THE BARBARIAN!

Συμπλήρωνα τον δωδέκατο χρόνο της ηλικίας μου εκείνη τη μακρινή άνοιξη του 1978, όταν συνάντησα για πρώτη φορά τον μακρυμάλλη Κιμμέριο. Τον αντίκρισα σε όλη του την μεγαλοπρέπεια, με το γυμνό ξίφος στο υψωμένο χέρι, σε ένα μαγικό καλειδοσκόπιο που ένωνε τις αντανακλάσεις παράλληλων κόσμων. Την μαθητική δική μου εικόνα σε κάποιο διάλειμμα των γυμνασιακών μου υποχρεώσεων στην μικρή, επαρχιακή πόλη που μεγάλωσα, και την εικόνα του πολεμιστή στην άσβεστη πυρά της μάχης, κάπου στα σύνορα του Βάναχάιμ με την Ασγάρδη!

Εντυπωσιάστηκα! Ο νέος ήρωας δεν έμοιαζε με κανέναν άλλο πρωταγωνιστή των εικονογραφημένων περιοδικών που τότε γνώριζα, ενώ ταυτόχρονα αποτελούσε την φυσική συνέχεια του οικείου κόσμου των ιστοριών της παιδικής μου ηλικίας. 

Οι 19 σελίδες της ελληνικής έκδοσης του 1978, αν και κακοτυπωμένες και κακομεταφρασμένες, ξεχείλιζαν από την ίδια μυθολογική αύρα που διαπερνούσε και την αυθεντική αμερικανική έκδοση του 1970. Το βάρβαρο σπαθί του Κόναν υπαινισσόταν μια ανήκουστη συγγένεια των εννοιών του «πολιτισμού» και του «εκφυλισμού», που ως αιρετική υποβολή έμελλε να επηρεάσει όχι μόνον εμένα αλλά και αναρίθμητους άλλους συνομήλικούς μου σε όλο τον «πολιτισμένο» κόσμο.

Ο μυθιστορηματικός Κόναν είχε ήδη διαγράψει μια μεγάλη πορεία ξεκινώντας από την κωμόπολη Cross Plains του Τέξας που έζησε ο δημιουργός του, μέχρι το ιστορικό κόμικ της Marvel και την πανηγυρική είσοδό του στη μαζική κουλτούρα. Μεσολάβησε ένας παγκόσμιος πόλεμος και πολλά χρόνια ανακατατάξεων των ιδεών από τα πρωτότυπα κείμενα του Robert E. Howard για το pulp περιοδικό Weird Tales της δεκαετίας του ’30 έως τις επανεκδόσεις της Arkham House και της Gnome Press των 40s και των 50s, και έως τις ιερόσυλες φιλολογικές παρεμβάσεις του L. Sprague de Camp και τα εμβληματικά εξώφυλλα του Frank Frazetta για τα paperback της Lancer Books της δεκαετίας του ’60. Και η καθολική αναγνώριση της δεκαετίας του ’70 επιτεύχθηκε σταδιακά και μάλλον απρόσμενα για τα εχθρικά, κοινωνικά πρότυπα του μεταμοντέρνου κόσμου.

Η ιδέα για το κόμικ ήταν του εκδότη και συγγραφέα της Marvel, Roy Thomas, αλλά αυτό που πραγματικά διαφοροποιούσε το έντυπο από την πληθώρα των άλλων περιοδικών της εποχής, ήταν το σχέδιο του Barry Smith. Που παρεμπιπτόντως, του ανέθεσαν το έργο επειδή ήταν τότε πρωτάρης, άγνωστος και με λιγοστές απαιτήσεις. 

Ο νεαρός Κόναν του Barry Smith ήταν πολύ διαφορετικός από τον ανίκητο αλλά κτηνώδη βάρβαρο του Frazetta. Όμορφος, ευλύγιστος, λεπτός. Στο πρώτο τεύχος, η καλλιτεχνική σκιά του Jack Kirby ήταν ακόμη ολοφάνερη στο δυναμικό ύφος αφήγησης, αλλά ο περίτεχνος και καλαίσθητος τρόπος που σκίτσαρε ο νεαρός Άγγλος ήδη παρέπεμπε στα μεγάλα, παρελθόντα πολιτισμικά κινήματα των εικαστικών τεχνών. Η προσήλωση στη λεπτομέρεια, ο νατουραλισμός και τα διακοσμητικά μοτίβα της Art Nouveau και της τεχνοτροπίας των Προραφαηλιτών, επισφράγιζαν μια ζωγραφική άποψη που θα κορυφωνόταν δέκα χρόνια αργότερα με τον ανυπέρβλητο Τελευταίο Ατλάντιο.

Η επίδραση που, μέσω μιας λανθάνουσας ψυχολογικής λειτουργίας, άσκησε ο Κόναν του Μπάρυ Σμίθ στην πρώτη διαμόρφωση της κοσμοθεωρίας μου, υπήρξε καταλυτική. Ενεργοποίησε τον κυκεώνα του προσωπικού μου ασυνείδητου, φθάνοντας στα βάθη των κληρονομημένων αρχέγονων παραστάσεων όπου ενοικούν οι αρχαίοι θεοί της φαντασίας. Με παρέσυρε στο επικό Heavy Metal της εφηβείας μου. Αισθητικοποίησε τον Ευγενή Βάρβαρο και θεμελίωσε τον Νιτσεϊκό πυρήνα της νεανικής ιδεολογίας μου. 

Και αργότερα, μαζί με τους Ιππότες των Προραφαηλιτών, εξόπλισε τον υπεροπτικό δογματισμό της ανώτερης Αισθητικής μου.

 

  

  

Φόρος Τιμής: 50 χρόνια Conan του Barry Windsor-Smith. Οκτώβριος 1970 - Οκτώβριος 2020.

Τα εξώφυλλα: Το πρώτο τεύχος του CONAN THE BARBARIAN (THE COMING OF CONAN!, Marvel Comics Group, Οκτώβριος 1970, έργο των Barry Smith και John Verpoorten). Το πρώτο τεύχος του ΚΟΝΑΝ Ο ΒΑΡΒΑΡΟΣ (Ο ΕΡΧΟΜΟΣ ΤΟΥ ΚΟΝΑΝ!, Kabanas Hellas, Φεβρουάριος - Μάϊος 1978, έργο των Gil Kane και John Romita, εξώφυλλο του τεύχους 31 της αμερικανικής έκδοσης). Και τα δυο τεύχη από τη συλλογή μου.

Το γλυπτό: Εντυπωσιακό έργο (1996) του παλαιού φίλου, Έλληνα γλύπτη Veleran, μετά από δική μου παρότρυνση και ανάθεση. Βασισμένο στον πίνακα του BWS, THE LAST ATLANTEAN (1981, pen and ink, watercolor).

1/8/20

TOYS FOR BOYS


«My heart leaps up when I behold
A rainbow in the sky:
So was it when my life began;
So is it now I am a man;
So be it when I shall grow old,
Or let me die!
 

The Child is father of the Man;
And I could wish my days to be
Bound each to each by natural piety.
»



 

 
 

Η φωτογραφία: Αγόρια, μπροστά σε βιτρίνα με παιχνίδια για αγόρια (Δεκαετία του 1950).
Το ποίημα: My Heart Leaps Up (1802, William Wordsworth).
Το Μυστικό Δωμάτιο: War Flag - Δεκέμβριος 2007.
Toys for Boys: arttoysforboys.blogspot.com
 

1/6/20

ΟΙ ΣΗΜΑΙΕΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ

«Δεν φοβάμαι τον κίνδυνο, την αιχμαλωσία, τις πληγές ή ακόμη και το θάνατο – αν είναι γραφτό να πεθάνω – μα φοβάμαι πως όταν τελειώσει αυτός ο πόλεμος δεν θα ξαναγυρίσουμε ποτέ στους παλιούς καλούς καιρούς. Και στους καιρούς αυτούς αισθάνομαι πως ανήκω.»

Οι παλιοί καιροί για τον αμερικανικό Νότο τέλειωσαν, όταν μετά από τέσσερα αιματηρά χρόνια πολεμικών συγκρούσεων, επικράτησε η συντριπτική υπεροπλία του Βορρά. Στις 9 Απριλίου 1865, ο στρατηγός Ρόμπερτ Λη υπέγραψε την πράξη παράδοσης των στρατευμάτων. Στις 10 Μαίου συνελήφθη ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Τζέφερσον Ντέιβις. Στις 23 Ιουνίου, ο Ινδιάνος ταξίαρχος Σταντ Γουέιτι κατέθεσε τελευταίος τα όπλα.

Τα δεκατρία λευκά αστέρια των ευγενών του αγροτικού και αριστοκρατικού Νότου χάθηκαν πίσω από το γκρίζο παραπέτασμα της μισαλλοδοξίας των άπληστων εμπόρων και βιομηχάνων της Νέας Αγγλίας. Κι ο βρωμερός καπνός των υψικαμίνων μίανε ανεπανόρθωτα τον ειδυλλιακό «παλιό καλό καιρό»: τις ρόδινες ανταύγειες στα γαλήνια σύννεφα, τα σκουροπράσινα χρώματα στην οργωμένη γη, τη μυρωδιά του χώματος και των φυλλωμάτων μετά τη βροχή, το μισόφωτο του δειλινού της ξεχασμένης Αρκαδίας...

Οι νικητές Γιάνκηδες, πάνω στα ερείπια της ανέμελης Dixieland ισχυροποίησαν τα δεσμά της προτεσταντικής ηθικής που μεθοδικά θα εφάρμοζαν αργότερα και στον υπόλοιπο κόσμο. Δεσμά σφυρηλατημένα με το όνειδος της καθολικής εργασίας, την πλεονεξία του χρήματος, το ψυχρό συμφέρον της συναλλαγής και τον στυγνό υπολογισμό της δοσοληψίας.

Οι θλιβεροί Πουριτανοί απεχθάνονταν το προνόμιο του άφθονου ελεύθερου χρόνου, ένα ανεκτίμητο δικαίωμα που χαίρονταν οι αλαζόνες αριστοκράτες του Νότου. Και με τον επικερδή χρόνο της εθελοδουλείας, τελικά κατατρόπωσαν τον «ανώφελο» χρόνο, τον χρόνο για προσωπική καλλιέργεια και ψυχαγωγία, τον χρόνο για όπλα και βιβλία, τον ελεύθερο χρόνο για τη χαρά της ζωής.
Με την πτώση του αμερικανικού Νότου, έσβησε από τον χάρτη μια ακόμη Χώρα του Καλοκαιριού, και μαζί της οι ιδιόρρυθμοι φεουδάρχες της, τελευταίοι εναπομείναντες ενός ρομαντικού και ετεροχρονισμένου μεσαίωνα.
 

Με μουσική δυνατή καταφθάνω, με τις κορνέτες μου και τα τύμπανά μου,
Δεν παίζω εμβατήρια για αναγνωρισμένους νικητές μόνο, παίζω εμβατήρια για ηττημένους και σκοτωμένους.
 
Έχεις ακούσει πως είναι καλό να κερδίζεις τη μάχη;
Λέω ακόμα πως είναι καλό να πέφτεις στη μάχη, οι αγώνες χάνονται με το ίδιο πνεύμα που κερδίζονται.
 
Τυμπανίζω και χτυπώ για τους νεκρούς,
Φυσώ στα επιστόμια πιο δυνατά και πιο εύθυμα για εκείνους.
        
Ζήτω σε εκείνους που απέτυχαν!
Και σε εκείνους που τα πολεμικά πλοία τους βυθίστηκαν στη θάλασσα!
Και σε εκείνους τους ίδιους που βυθίστηκαν στη θάλασσα!
 
Και σε όλους τους στρατηγούς που έχασαν μάχες, και όλους τους νικημένους ήρωες!
Και τους αναρίθμητους άγνωστους ήρωες που ισούνται με τους σπουδαιότερους γνωστούς ήρωες!

 

Τα κανόνια σίγησαν, όμως οι κορνέτες και τα τύμπανα των ηττημένων ηχούν ακόμη στην επηρμένη φαντασία όσων εξακολουθούν να γοητεύονται από τα σπασμένα σπαθιά και τα μελαγχολικά ερείπια, από τη Δόξα και το Χρόνο.
Οι ξεροκέφαλοι του Νότου πολέμησαν με πάθος ενάντια στη ασταμάτητη λαίλαπα του σύγχρονου κόσμου. Πολέμησαν ακόμη και πεινασμένοι, ξυπόλητοι και κουρελήδες, και νικήθηκαν διατηρώντας την πίστη και την τιμή τους, όπως κι άλλοι πολλοί, αξέχαστοι αμετανόητοι πριν και μετά από αυτούς.

Τιμούμε τους αμετανόητους, τους θυμόμαστε κι αναβιώνουμε τα έντονα χρώματα και τις αντιδραστικές ιδέες και τα φορτισμένα σύμβολά τους. Γιατί οι απειθείς ξεροκέφαλοι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Μύθου και της Παράδοσης του Πολιτισμού μας. 
Γιατί ο αδιέξοδος κι ανέφικτος ιδεαλισμός τους είναι ο δυνατός άνεμος, που πριν από κάθε μεγάλη μάχη εναντίον των ανθρωποφάγων Λαιστρυγόνων, τραντάζει τα κοντάρια και ξεδιπλώνει τις τρομερές και ένδοξες Σημαίες των Προγόνων.








Η φωτογραφία: Σημαιοφόροι των Νοτίων, Toy Soldiers από τη συλλογή μου. King & Country, Preiser Η0, Plasty, Elastolin 7 cm & 4 cm, Britains Eyes Wright, Britains Swoppets & Deetail.
Ο Νότος ζεί: Στη τέχνη, στη φαντασία! Από τον Tom Sawyer και τον Huckleberry Finn έως τους Lynyrd Skynyrd και τους Dukes of Hazzard!
Το Μυθιστόρημα αναφοράς: Gone with the Wind! (1936) της Margaret Mitchell. Το σπουδαίο βιβλίο δεν συγκρίνεται με την ομώνυμη αξιόλογη ταινία του 1939. Γιατί το βιβλίο υπερασπίζεται τα χαμένα ιδανικά του Νότου, ενώ η ταινία επικεντρώνεται στον έρωτα των προσώπων και αποφεύγει την ιδεολογία.
Οφείλω έναν ελάχιστο φόρο Τιμής στους ήρωες δανδήδες του «Όσα Παίρνει ο Άνεμος», στον αμφιλεγόμενο Ρετ Μπάτλερ και - προπαντός - στον τζέντλεμαν Άσλεϊ Γουίλκς!
Η φράση εντός εισαγωγικών του προλόγου, είναι παράγραφος από ένα γράμμα του μετώπου, του Άσλεϊ Γουίλκς.
Ο Ελεύθερος Χρόνος: Κύριο χαρακτηριστικό των ελεύθερων ανθρώπων.Στον αμερικανικό Νότο, βασιζόταν στον πλούτο των φυτειών του βάμβακος και στο ιδιόμορφο καθεστώς της δουλοκτησίας.
Οι στίχοι: Το 18ο τμήμα του οραματικού ποιήματος «Το Τραγούδι του Εαυτού μου» (Song of Myself, 1855), του Αμερικανού ποιητή Ουώλτ Ουίτμαν (1819-1892). Μετάφραση της Ζωής Ν. Νικολοπούλου. Μπορεί ο Ουίτμαν να υπήρξε υποστηρικτής των Βορείων, αλλά η σπουδαία ποίηση ανήκει πάντοτε στους αναγνώστες.
«With music strong I come, with my cornets and my drums,
I play not marches for accepted victors only, I play marches for conquer'd and slain persons.
Have you heard that it was good to gain the day?
I also say it is good to fall, battles are lost in the same spirit in which they are won.
I beat and pound for the dead,
I blow through my embouchures my loudest and gayest for them.
Vivas to those who have fail'd!
And to those whose war-vessels sank in the sea!
And to those themselves who sank in the sea!
And to all generals that lost engagements, and all overcome heroes!
And the numberless unknown heroes equal to the greatest heroes known!»
The Anti-life Equation: WAR FLAG (Νοέμβριος 2012).