EROICA

«Στα χρόνια εκείνα το παρόν ζούσε με αυτοτέλεια κι έφτιανε ιστορία – ώρα με την ώρα.»

Στα τέλη του 1978 ήμουν έφηβος 13 χρονών. Από την τηλεόραση, μια μόνο ελληνική σειρά κέντριζε το ενδιαφέρον μου, το ασπρόμαυρο Λεμονοδάσος του Παύλου Αποστόλου και της Βίργκως Δροσινού. Βασισμένο πιστά στην ομότιτλη νουβέλα, ήταν η πρώτη μου επαφή με το έργο του Κοσμά Πολίτη. Το μελαγχολικό τραγούδι των τίτλων, τα τοπία και τα σκηνικά, ο διάχυτος ιδεαλισμός των διαλόγων, το πικρό τέλος, σφράγισαν τις πρώτες μου, δανεικές εντυπώσεις για την υποδόρια σύνδεση του έρωτα και του θανάτου. Πολλά χρόνια αργότερα διάβασα το πρωτότυπο βιβλίο και εκτίμησα πραγματικά τον συγγραφέα του. Και από το υπόλοιπο έργο του, ένα ξεχωριστό μυθιστόρημα κατέλαβε περίοπτη θέση στο προσωπικό μου sanctum: το Ευαγγέλιο της Eroica.

«Τα όνειρα λες νάναι μιά εικόνα της ζωής – ή μήπως πλάθομε όπως-όπως τη ζωή μας πάνω στα όνειρά μας;…»

Ένας μεσήλικας αφηγητής αναπολεί και περιγράφει τα γεγονότα που σημάδεψαν την εφηβεία μιας ομάδας φίλων πάνω στα μυστικά θεμέλια της ζωής, την λατρεία του Ωραίου και του Ηρωικού. Οι έφηβοι, ο Λοίζος, ο Αντρέας, ο Αλέκος, ο Παρασκευάς, αγόρια που δεν έχουν γίνει ακόμη άνδρες, συμμετέχουν σαν πυροσβέστες και ταυτόχρονα εμπρηστές, σε ένα περίεργο παιχνίδι διαχείρισης της φωτιάς ως πλησιέστερου υποκατάστατου της μάχης. Με τενεκεδένιες περικεφαλαίες και τρομπέτες, φαντασιώνονται πως είναι αρχαίοι πολεμιστές σε απόμερους δρόμους, οριακούς μαντρότοιχους και κρυφούς κήπους. Το έναυσμα για την εξέλιξη της ιστορίας θα δώσει ο ξαφνικός θάνατος ενός άξιου συντρόφου, του Αντρέα, και η πρώτη ουσιαστική γνωριμία με το άλλο φύλο, τη Μόνικα, μια μικρή Εύα σε ένα περιβόλι του Παραδείσου.

« - Η ομορφιά έχει όρια που κανένας άνθρωπος δεν τα περνάει ατιμώρητα. Είναι φριχτή σαν Μέδουσα – όσο και η ολόγυμνη αλήθεια.»

Ένα πυκνό πλέγμα από ιδεολογικά μηνύματα, νοήματα, δράσεις και σύμβολα, διατρέχει από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα το ελεγειακό κείμενο της Eroica. Η άδολη νεότητα και η σκληρή ενηλικίωση, ο ανεκπλήρωτος έρωτας και ο πρόωρος θάνατος, η εύθραυστη ομορφιά και η παροδική ηδονή, ο ευτελής καθωσπρεπισμός και η μάταιη εξιδανίκευση, οι μεγάλες προσδοκίες και ο αναπόφευκτος συμβιβασμός, η τελική αποδοχή της τραγικής ανθρώπινης μοίρας. Ο θάνατος και ο έρωτας θα υπονομεύσουν την καθαρή έννοια του ηρωισμού στο φαντασιακό των παιδιών. Αντιφατικά συναισθήματα θα εναλλάσσονται πλέον μεταξύ μιας ειδυλλιακής αρχής και ενός θλιβερού τέλους.

«Κι ακόμη, μας έδωσε να νιώσομε το υπερήφανο και το κλειστό, τούτο που μοιάζει ακαταδεξιά μα είναι μόνο αιδώ και συστολή – και η μεγάλη άρνηση γιά συνθηκολογίες. Και πως η πιο μεγάλη εκδήλωση – αυτό που λέν ηρωισμό – είναι να κάνεις κάτι από εαυτού σου, δίχως επιταγή, δίχως σκοπό και όφελος, έτσι, να πας ενάντια στη ζωή με μια δική σου τάξη των πραγμάτων – παιχνιδίζοντας, για να διασκεδάσουν και οι άλλοι...»

Μεταφυσική, υποβλητική, στοχαστική η εξιστόρηση αποκαλύπτει σταδιακά μέσα από μορφοπλαστικές περιγραφές, μια επική ιδεολογία για τη λύτρωση και το νόημα της ζωής. Τα αρρενωπά πρότυπα του ηρωισμού και της φιλίας θα υπερισχύσουν τελικά στην ονειρική αλλά και πένθιμη ατμόσφαιρα της αφήγησης, καθώς σκόπιμα ο συγγραφέας αναπαράγει με εμφατικό τρόπο αρχετυπικά θέματα της Ιλιάδας. Θέματα αρχαϊκά μα πάντοτε σύγχρονα, που πάνω τους οι κεντρικοί άξονες της ανθρώπινης υπόστασης μετρώνται, αποκαθαίρονται και δοκιμάζονται ποιητικά.

Η Eroica αποτελεί ξεχωριστό ορόσημο της νεοελληνικής πεζογραφίας.        

«Κάποιες αόριστες νοσταλγίες άδειαζαν την καρδιά μας, άφηναν κιόλα ένα κενό. Προχωρούσαμε ψηλαφητά μέσα σε δισταγμούς, ερεθιζόμαστε από τις προαισθήσεις για πράγματα πολύτιμα νιώθοντας από τώρα την αξία της αφής. Μα ξανοιγόμαστε προς τη ζωή γεμάτοι ζωηράδα – βλέπαμε όλο και μπροστά.»

Στις μέρες μας, όλο και πιο συχνά ανακαλώ στην αδύναμη μνήμη μου εκείνα τα πρώτα χρόνια της δικής μου εφηβείας. Άγουρα χρόνια, όπου κάποιο είδος μελαγχολίας χαρακτήριζε την συγκεχυμένη συμπεριφορά μου, διαγωγή μάλλον αταίριαστη με το μικροαστικό περιβάλλον της επαρχιακής πόλης που μεγάλωσα στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Οι κοινωνιολογικές εξηγήσεις είναι περιττές όταν γνωρίζεις πως η μελαγχολία συνιστά από μόνη της, μια πρόωρη αμφισβήτηση της καθιερωμένης τάξης. Η δική μας γενιά ήταν καταδικασμένη να ενηλικιωθεί σε έναν αντιφατικό κόσμο υλικής ευμάρειας και ηθικής αποξένωσης, μακρυά από κάθε ρομαντική κοσμοαντίληψη ή εξέγερση. Κανένας πόλεμος, κανένας ήρωας, κανένας άγιος.

« - Και τι αν έπειτ’ από μας θα έρθουν άλλοι;… Θα φύγομ’ ευχαριστημένοι, ζήσαμε – τι άλλο ακόμη. Ας πάει μπροστά η ζωή.»        

Άραγε ζήσαμε εμείς αρκετά ώστε να αφήσουμε μια ικανή ζωή και για τους άλλους; Σήμερα, είμαι ένας επικριτικός, κυνικός και είρωνας μεσήλικας. Όμως διατηρώ σαν κόρη οφθαλμού την αναδρομή και την ανέλκυση των αναμνήσεων, τη νοσταλγία και τη συγκίνηση για τις πρώτες μορφές. Για τον Λοϊζο και τον Αντρέα, τον Αλέκο και τον Παρασκευά, τα παιδιά της Eroica που κρύβαμε όλοι μέσα μας εκείνα τα κρίσιμα χρόνια της σύντομης νεότητας και του ανεξάντλητου χρόνου.

 

 

 

 

Τα αποσπάσματα: Από την EROICA (1937), τρίτο μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη (1888-1974).

Η εικόνα: Το εξώφυλλο του Αναγνωστικού Ε’ Δημοτικού του 1940. Από τη συλλογή μου.

Σημαιοφόρος ΙΙ: War Flag, Απρίλιος 2018.

ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΖΑΡΑΤΟΥΣΤΡΑ

Η πρώτη μου συνάντηση με τον Νίτσε έγινε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ΄80. Ακόμη έχω στη βιβλιοθήκη μου τη Γέννηση της Τραγωδίας, το πρώτο βιβλίο που έγραψε, το πρώτο που διάβασα, κατάφορτο στα περιθώρια των σελίδων από τις σημειώσεις μου εκείνης της εποχής. Ο ενθουσιασμός μου, φανατισμός του νεοφώτιστου, υπήρξε γνήσιος και ανεξάντλητος. Δεν ισχυρίζομαι ότι τον κατανόησα από την αρχή, όμως η συγγένεια στην ιδιοσυγκρασία με οδήγησε στην σταδιακή εμβάθυνση των οραμάτων του, σφραγίζοντας την προσωπική μου κοσμοθέαση.

Οι βασικές αρχές και οι έννοιες της φιλοσοφίας του Νίτσε εμπλούτισαν το λογοτεχνικό λεξικό μου και διαμόρφωσαν το ιδεολογικό μου οπλοστάσιο: μεταστοιχείωση των αξιών, ελιτισμός, ιεραρχία και αληθινή αριστοκρατία, απέχθεια προς την αντιφυσική ισότητα και ομοιομορφία, επανεύρεση της εξατομίκευσης, καταγγελία των ηθικών συμβάσεων, απόρριψη των θρησκειών, κατάφαση προς τη ζωή και τον επίγειο κόσμο, θέληση για δύναμη, αιώνια επιστροφή, επιδίωξη της σύγκρουσης και της κυριαρχίας, συνεχής αγώνας για αυτο-υπέρβαση, επιθυμία για τον Υπεράνθρωπο.

Για χρόνια έτρεφα την ψευδαίσθηση πως ήμουν κι εγώ ένας από τους ευγενείς μαθητές του Ζαρατούστρα, παρανοώντας τον Ήλιο που συμβολίζει την «δωρήτρια αρετή», αλλά και το φίδι, σύμβολο της γνώσης, που τυλιγόταν γύρω από τον ήλιο. Νόμιζα πως αναγνώριζα πάνω μου, έστω και αμυδρά, τα πέντε σημάδια που χαρακτηρίζουν αυτούς που θα συμβάλλουν στην προετοιμασία για την έλευση του ανώτερου ανθρώπου. Και ως άξιος μαθητής, ανυπομονούσα για τη ρομφαία της κρίσης, το Μεγάλο Μεσημέρι, την αυτοκρατορία που θα διαρκέσει χίλια χρόνια.

Η μεταστοιχειωμένη Αρετή του Νίτσε είναι συνυφασμένη με την προσδοκία του Υπερανθρώπου και την περιφρόνηση προς τον υπάρχοντα ανθρώπινο τύπο. Όμως ο χρόνος περνά και η αποσύνθεση του πολιτισμού μας επιδεινώνεται. Αντί για το βελτιωμένο Υπερείδος, κυριαρχούν όλο και περισσότερο οι γέροι και οι κουρασμένοι, αυτοί «που η ψυχή τους είναι από το είδος των γυναικών και των δούλων».

Και φοβούμαι πως δεν είμαστε εμείς οι εκλεκτοί μαθητές ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους, αλλά απλώς οι κανονικοί άνθρωποι ανάμεσα στους υπανθρώπους.

 

                                                                        

Ο πίνακας: Nietzsche and Madness, 1907-8. Από τον Ιταλό φουτουριστή Luigi Russolo (1885-1947).

 

Η ΦΩΤΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

«Η ώρα του σπιτιού, η ώρα της μνήμης είναι αυτή η σύντομη εποχή, τα Χριστούγεννα, ένας κύκλος αγάπης. Μέσα στη νύχτα του χειμώνα δεν είναι μόνο οι μάγοι που οδοιπορούν και οι ποιμένες που αγραυλούν, δεν είναι μόνο ο λαός της ειδυλλιακής Παλαιστίνης που απογράφεται, κατά την προσταγή του Αυγούστου. Η απογραφή ξαναγίνεται την κάθε χρονιά, να μετρηθούμε, να ιδούμε πόσοι βρισκόμαστε τώρα, πόσοι μας λείπουν. Οδοιπορούμε σιμά στους Μάγους, ξαγρυπνούμε ανάμεσα στους ποιμένες. Αναζητούμε τη φωτιά που εθέρμανε τα παιδικά μας χρόνια, τ’ άστρα που μεσουράνησαν και βασίλεψαν μέσα στους ουρανούς των ονείρων.»                 

Ενστερνίζομαι ανεπιφύλακτα και διακηρύσσω με ζήλο στο παρόν, την οξυδερκή παρατήρηση ξεχασμένων στοχαστών του παρελθόντος για την πρώτη ανθρώπινη ηλικία: Το παιδί είναι ο αληθινός πατέρας μας και η πραγματική μας πατρίδα είναι η παιδική μας ηλικία.

Και τα Χριστούγεννα κάθε καινούργιου έτους παραμένουν ο αρχαίος καιρός της θύμησης και της νοσταλγίας, της λαχτάρας και της μελαγχολίας. Για τον αληθινό πατέρα, για την πραγματική πατρίδα, για τα ανόθευτα χρόνια της αθωότητας.

Τα Χριστούγεννα είναι ιερή εποχή επαναβάπτισης και επιστροφής. Γιατί έστω για λίγο, ξανά κάθε χρονιά, ανοίγουν «οι ουρανοί των ονείρων» μέσα στη σκοτεινή νύχτα της ενήλικης ψυχής. Κι ανάβει η μαγική φωτιά, «που εθέρμανε τα παιδικά μας χρόνια», και φώτισε το μονοπάτι κάθε κατοπινής επιλογής.

 

 

 

Η φωτογραφία: Από τη συλλογή μου. Το εξώφυλλο του τεύχους 158 του περιοδικού ΡΑΔΙΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑ (Εβδομαδιαία έκδοσις Ε.Ι.Ρ. / 26 Δεκεμ – 1 Ιαν. 1966).

Το κείμενο: Του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου. Από το χρονογράφημα Η Ώρα του Σπιτιού, που δημοσιεύτηκε στο παραπάνω τεύχος.                    

Οι ξεχασμένοι στοχαστές: Ένας αδιαμφισβήτητος ρομαντικός ποιητής και ένας αμφιλεγόμενος κριτικός της λογοτεχνίας. William Wordsworth (1770-1850) και Roland Barthes (1915-1980).

ΕΩΣΦΟΡΙΚΟΣ ΑΤΟΜΙΚΙΣΜΟΣ

«What shall be right: farthest from him is best,

Whom reason hath equalled, force hath made supreme

Above his equals.

…

A mind not to be changed by place or time.

The mind is its own place, and in itself

Can make a Heaven of Hell, a Hell of Heaven.

What matter where, if I be still the same,

…

Here we may reign secure, and, in my choice,

To reign is worth ambition, though in Hell:

Better to reign in Hell than serve in Heaven.»

Εννιά μερόνυχτα πτώσης μακρυά από τον Ουρανό, μέσα στην φλόγινη λίμνη της Αβύσσου, ο ητημένος Εωσφόρος έχοντας πλήρη συναίσθηση της ξεχωριστής φύσης του, παραμένει αμετανόητος και επικός επαναστάτης. Το πρώτο ον που γνώρισε την υπερηφάνεια.

Την υπερηφάνεια που προκαλεί τη διαφοροποίηση. Η διαφοροποίηση όμως οδηγεί στη σύγκρουση, η σύγκρουση στον ισχυρότερο, κι ο ισχυρότερος υπαγορεύει πάντοτε το δίκαιο. Οι κοινωνικές συνθήκες διαμορφώνονται από τους όρους που υπογράφουν οι νικητές των συγκρούσεων. Ο εγωισμός είναι αλληλένδετος με τον πόλεμο κι ο πόλεμος με την αλήθεια του κόσμου τούτου.

«...Και ο πόλεμος σε εκπαιδεύει στην ελευθερία. Γιατί τι είναι η ελευθερία; Είναι το να έχεις τη θέληση να αναλάβεις την ευθύνη για τον εαυτό σου. Το να διατηρείς την απόσταση που μας χωρίζει τον έναν από τον άλλο.

...Ο ελεύθερος άνθρωπος είναι πολεμιστής. -Πώς μετριέται η ελευθερία, τόσο στα άτομα όσο και στούς λαούς; Με βάση την αντίσταση που πρέπει να υπερνικηθεί, τον κόπο που κοστίζει το να μείνεις στην κορυφή.»

            SAMAEL: Why?

THE MAKER: Because those are the roles I have assigned for you.

SAMAEL: What right have you to assign? To determine our actions?

THE MAKER: I am your Maker. I can unmake you just as easily.

SAMAEL: Yes. I understand. You are more powerful than we are. I accept that logic. For now.

                                                                                           

GABRIEL: Yield, Lucifer. Your strength is broken, your armies routed. You cannot prevail.

LUCIFER: Gabriel, my way may be a dead end, or it may lead up into the light. Either way, I choose it for myself.

                                                                                  

LUCIFER answering to THE MAKER: I am myself. Not a limb or an organ of yours. I separate myself from you. You can kill me, but you cannot claim me back!

«...Το καθήκον μου δεν είναι να πραγματοποιήσω το γενικά ανθρώπινο, αλλά πως να ικανοποιήσω τον εαυτό μου. Εγώ είμαι το είδος μου, είμαι δίχως νόρμα, δίχως νόμο, δίχως μοντέλο και τα τοιαύτα. Πιθανόν να μπορώ να κάνω πολύ λίγα από μένα, αυτά τα λίγα όμως είναι τα πάντα, και είναι καλύτερα απ’ όσα αφήνω να κάνει από μένα η δύναμη των άλλων, η εκγύμναση την οποία υφίσταμαι από τα ήθη, τη θρησκεία, τους νόμους, το κράτος κ.ο.κ.»

Υπάρχει μια αδιόρατη, Εωσφορική ζώνη στον ζωτικό χώρο της διανόησης, όπου αναμειγνύονται και αναμετρώνται ασυνήθιστες προβολές Τάξης και Ιεραρχίας με επίσης ιδιάζουσες εκφράσεις Αυτονόμησης και Αναρχίας. Σε αυτή την στενόχωρη παραμεθόριο για λίγους, συμπλέκονται τα ιδεώδη του αριστοκράτη που πραγματώνει τη Θέληση για Δύναμη στην συγκρότηση της κοινωνίας, και του ατομιστή που θεωρεί τα πάντα δική του ιδιοκτησία, πέρα από κάθε κανόνα συγκροτημένης κοινωνίας.

Ο αναρχικός ατομικισμός δίνει έμφαση στην ιδιαιτερότητα του μεμονωμένου ατόμου που  επιζητεί αποκλειστικά να πραγματοποιήσει τον εαυτό του ενάντια σε κάθε κοινωνικό ολοκληρωτισμό. Ο αριστοκρατικός ατομικισμός βασίζεται στη θέληση δόμησης μιας ιεραρχικής κοινωνίας που θα προάγει τον συνεχή αγώνα για αυτο-υπέρβαση της ανθρώπινης φύσης. Και οι δύο κοσμοθεωρίες χαρακτηρίζονται από κατάφαση προς τον γήινο κόσμο και άρνηση κάθε υπερβατικού επέκεινα ή προδιαγεγραμμένης ιστορικής πορείας.

Η θεσμοθετημένη ηθική της κοινωνίας των μαζανθρώπων υπονομεύεται ήδη σήμερα από την πρωτογενή ανεξαρτησία του Μοναδικού και τον ατομικιστικό αναρχισμό. Και αύριο... αναμένεται η λυτρωτική αναμόρφωση από το ριζοσπαστικό όραμα του Υπερανθρώπου και τον αριστοκρατικό ατομικισμό.

Ζούμε σε μια μεταβατική εποχή, στην τελευταία περίοδο της παρακμής της Δύσης, όπου μιαρές δυνάμεις προωθούν απροκάλυπτα έναν αρρωστημένο κόσμο άρνησης της ζωής, αντιφυσικού εξισωτισμού και αναγκαστικής ενσωμάτωσης. Παραπλανητικά πολύχρωμη στην επιφάνεια, αλλά ουσιαστικά γκρίζα στον πυρήνα της, αναδύεται μια νέα, ομογενοποιημένη και τραβεστί ανθρωπότητα. Είναι η προβλέψιμη μετεξέλιξη της αλλοτριωμένης ανθρώπινης αγέλης που αποδέχεται την διακριτική χειραγώγηση ως ομαλή και αναπόδραστη προοπτική.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ, μόνον αυτοί που αυτοκαθορίζονται ενάντια σε όλους και δεν αναγνωρίζουν κανένα άλλο πέρα από το δικό τους δικαίωμα επιβολής, κατανοούν την κρίσιμη αναγκαιότητα για αδιάλλακτη εξέγερση και ανυπακοή.

                                   

What shall be right: Αποσπάσματα μονολόγου του Σατάν, από τον Χαμένο Παράδεισο του John Milton.

Οι εικόνες: Οι σελίδες 10, 9, 11 και 14, από το τελευταίο τεύχος (All we need of hell, nο.75, Αύγουστος 2006) της εμβληματικής σειράς Lucifer, της Vertigo. Κείμενα του Mike Carey και σχέδια των Peter Gross και Ryan Kelly.

Τι είναι και πως μετριέται η ελευθερία: Από το Λυκόφως των Ειδώλων, του Friedrich Nietzsche. Αριστοκρατικός ατομικισμός.

Το καθήκον μου δεν είναι: Από το Ο Μοναδικός και η Ιδιοκτησία του, του Max Stirner. Ατομικιστικός αναρχισμός.

Μητέρα των Μαχών: War Flag Μαρτίου 2008.      

Αρχάγγελοι του Πυρός: War Flag Ιανουαρίου 2010.        

SWORDS

«Θέλω να πιστεύω πως στα χρόνια που πέρασαν - χρόνια καθοριστικά για την εξέλιξη του Metal στη χώρα μας -  ο Warlord έδωσε τη μάχη για το αληθινό Heavy Metal. Μόνος εναντίον όλων, με λίγους σκληροπυρηνικούς στο πλευρό του, υπερασπίστηκε την καθαρότητα του ιδιώματος, φανερώνοντας τον πραγματικό χαρακτήρα του Hard...»                                   

Από τις ασπρόμαυρες σελίδες των Swords, ξεπρόβαλε ένας αντιδραστικός ορίζοντας ιδεών που διαφοροποιούσε την πολιτισμική λειτουργία του Heavy Metal μέσα στο ευρύτερο περίγραμμα της νεανικής αντικουλτούρας. Βόρεια Μυθολογία και Αρθουριανός Κύκλος, Παράδοση και Παγανισμός, Diamond Head και Tygers of Pan Tang, Έπος και Λυρισμός. Avant-garde σε παγκόσμια κλίμακα, που κάποτε η πρωτοποριακή ορθοδοξία της θα μνημονεύεται στις πραγματικές της διαστάσεις.

Τον Δεκέμβριο του 1989, ο Πολέμαρχος αποχαιρέτησε για ύστατη φορά τους συμπολεμιστές του, στο τέταρτο και τελευταίο τεύχος των Σπαθιών.

«Έτσι κι αλλιώς, ο Warlord έκανε ότι μπορούσε για να απωθήσει την παρακμή. Ο αγώνας του τελειώνει σ’ αυτές τις τελευταίες γραμμές που γράφω. Ο Warlord φοράει την περικεφαλαία του, παίρνει το ξίφος του και σας αποχαιρετά. Φεύγει μαζί με μιά ολόκληρη δεκαετία, αυτόν τον τελευταίο μήνα του ’89. Φεύγει έχοντας θεμελιώσει νέα σημεία αναφοράς...»

Gods of war I call you. My sword is by my side.

Blessed be the light, that burns away the night.

The foundation will be built for a kingdom that will come.

 

                                                                 

                                                                

SWORDS: Κυκλοφόρησαν 4 δισέλιδα τεύχη, ένθετα στο περιοδικό Metal Hammer & Heavy Metal, από τον Δεκέμβριο του 1988 έως τον Δεκέμβριο του 1989.

Τεύχος 1 (Δεκέμβριος 1988, MH&&HM No 48)

Τεύχος 2 (Μάρτιος 1989, MH&&HM No 51)

Τεύχος 3 (Οκτώβριος 1989, MH&&HM No 58)

Τεύχος 4 (Δεκέμβριος 1989, MH&&HM No 60)

Η Περικεφαλαία: Ο Πολέμαρχος εμφανίστηκε φορώντας περικεφαλαία στη συναυλία των Motorhead, τον Μάρτιο του 1988 στο Σπόρτινγκ. Παρόμοια με αυτήν στο λογότυπο των SWORDS. Την έφερε αρχικά μαζί του για να τη δωρίσει στον Lemmy, αλλά εν τω μεταξύ κυριεύτηκε από την οικεία του φαντασίωση της επικής υπερέντασης. Μια από τις επιδεικτικές ακροβασίες εκείνης της ωραίας εποχής, που με το πέρασμα των χρόνων έγινε αστικός μύθος. 

War Flag Ιουλίου 2019: Η Αθάνατη Φλόγα (του Επικού Heavy Metal)

ΑΠΟΓΟΝΟΣ ΤΩΝ ΙΠΠΟΤΩΝ

Τον Απρίλιο του 1204, Βενετοί και Φράγκοι Σταυροφόροι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη καταλύοντας την ελληνοποιημένη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Το αποδιοργανωμένο Βυζάντιο δεν ήταν πλέον παρά ένα φάντασμα του κάποτε πανίσχυρου χριστιανικού κράτους της ανατολής. Πολεμικές ήττες και απώλεια εδαφών ζωτικής σημασίας, ανάξιοι αυτοκράτορες, θλιβερός στρατός ξένων μισθοφόρων, κοινωνική αποσύνθεση, κεντρική κακοδιοίκηση και αποξένωση των επαρχιακών πληθυσμών, εσωτερικές επαναστάσεις, δολοπλοκίες και εμφύλιες συγκρούσεις, χαρακτήριζαν την βαθιά παρακμή της τελευταίας εποχής.

Ο χριστιανισμός της ορθοδοξίας αποδείχτηκε κατώτερος όχι μόνον των αρχέγονων αξιών του ελληνισμού, αλλά ακόμη και του δυτικού χριστιανισμού των Λατίνων. Ο χριστιανισμός της καθολικής Δύσης ενσωμάτωσε και ενοποίησε τους ημιάγριους Γερμανούς που είχαν καταλύσει την δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αλλά επίσης διατήρησε το καλλιτεχνικό αισθητήριο των Ελλήνων και ευλόγησε τα ξίφη των σταυροφόρων ιπποτών που υπερασπίστηκαν τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό.

Η λατινική κατάκτηση και τα κρατίδια που ιδρύθηκαν, άφησαν πίσω τους κληρονομιά, χαρακτηριστικά φρούρια, σπαρμένα σε πολλά σημεία του ελληνικού χώρου.

Βεβαίως, η ιστορική γνώση μόνον έμμεσα με επηρεάζει καθώς περιηγούμαι στο κάστρο Χλεμούτσι. Περιπλανώμαι στον εξαγωνικό εσωτερικό περίβολο και στις θολωτές αίθουσες, και παρατηρώ τα οξυκόρυφα τόξα των ανοιγμάτων. Το κάλεσμα είναι ξεκάθαρα μεταφυσικό και στις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες αντικατοπτρίζονται οι ιδεολογικές μου εμμονές. Στη περίμετρο των φράγκικων τειχών αντηχούν οι στίχοι του Ουράνη για τους βόρειους ιππότες με τα μακριά κοντάρια...

Πρέπει να είμαι απόγονος των ιπποτών εκείνων

που, τώρα αιώνες, κίνησαν απ’ του Βορρά τα μέρη

με τ’ όραμα των Άγιων των Τόπων για οδηγό τους

και το μακρύ κοντάρι τους στο δυνατό τους χέρι

και που, γυρνώντας θριαμβευτές, στο δρόμο σταματήσαν

κι απ’ το λαμπρό Βυζάντιο ίσαμε την Ελλάδα

στήσανε κάστρα αγέρωχα πάνου σε κάθε λόφο

που ορθώνεται απότομος σε μια εύφορη κοιλάδα.

 

Πρέπει να είμαι απόγονος των ιπποτών εκείνων,

γιατί ούτε αυτός ο Παρθενών, ούτε η Αγία Σοφία

δε μου εγεννήσαν τη γλυκειά εκείνη νοσταλγία

 

που ένοιωσα, όταν κάποτες είδα στην Αχαία

ένα καστέλι Φράγκικο, σιωπηλό και μόνο,

να υψώνει τις επάλξεις του – προκλητικά – στο Χρόνο.

 

                                        

Απόγονος: Το εξαιρετικό ποίημα του Κώστα Ουράνη. Ένα από τα "Τραγούδια" που «βρέθηκαν σκόρπια» στα χαρτιά του.

Ο ποιητής Κώστας Ουράνης: War Flag, Σεπτέμβριος 2010.

Οι φωτογραφίες: Από την πρόσφατη, τρίτη επίσκεψή μου στο κάστρο Clairmont του Πριγκιπάτου της Αχαίας. Το κάστρο κατασκευάστηκε το 1220-1223 από τον Γοδεφρείδο Α' Βιλλεαρδουίνο.

CHIVALRY

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν, πως στην πόλη Σάρας εμφανίστηκε για ύστατη φορά το Δισκοπότηρο. Οι τελευταίοι που το αντίκρισαν ήταν οι τρείς άγιοι ιππότες, ο Γκάλαχαντ, ο Πέρσιβαλ κι ο Μπόρς. Ο πιο άγιος, ο Γκάλαχαντ ξεψύχησε εκούσια αφού κοινώνησε τα πνευματικά μυστήρια. Κι έπειτα ένα ασώματο χέρι παρέλαβε το Γκράαλ - μαζί με τη Λόγχη - για να τα αποσύρει στον Ουρανό.

Οι μυημένοι γνωρίζουν επίσης, πως η αναζήτηση επαναλαμβάνεται σε ατέρμονους κύκλους. Ακόμη κι αν αλλάζει ο τόπος κι ο χρόνος κι αντικαθίστανται οι εντεταλμένοι και μεταμορφώνεται ακόμη και το ίδιο το σκεύος της σωτηρίας. Βέβαια, το Άγιο Δισκοπότηρο δεν παρουσιάζεται πλέον στις τέχνες και τα βιβλία. Κι ακόμη και στην ένατη τέχνη, υπερτερεί πάντοτε η αμαρτία. Γι’ αυτό με ξάφνιασε ευχάριστα η πρόσφατη, εικονογραφημένη του επανεμφάνιση.

«An elderly widow buys what turns out to be the Holy Grail from a second-hand shop, setting her off on an epic adventure with a knight who brings her gifts of ancient relics in hope of winning the cup.»

Ο Neil Gaiman έχει επανειλημμένα αποδείξει ως συγγραφέας την ικανότητά του να καλλιεργεί την Ευρωπαϊκή μυθολογία, συμπεριλαμβανομένης της χριστιανικής της κατάληξης. Και το διήγημα Chivalry δεν αποτελεί εξαίρεση στον λογοτεχνικό του κανόνα. Ευρηματική και ιερόσυλη η απόκτηση με χρήματα του Δισκοπότηρου από μια γηραιά κυρία στον σύγχρονο κόσμο. Και επαρκώς δικαιολογημένη η ανταλλαγή του με τα μοναδικά δώρα που της προσφέρει ο Γκάλαχαντ, άρτι αφιχθείς από την μεσαιωνική φαντασία. Η συμπαθητική γερόντισα αποδέχεται ως καθωσπρέπει τη Φιλοσοφική Λίθο κι ένα Ωόν του Φοίνικα, ενώ απορρίπτει ως ανάρμοστα το Σπαθί του Sigurd κι ένα Μήλο των Εσπερίδων! Και κάπως έτσι ολοκληρώνεται αυτό το άγνωστο έως σήμερα, κεφάλαιο στην ιστορία της Αναζήτησης του Δισκοπότηρου.

Η Colleen Doran είναι δηλωμένη αναγνώστρια και θαυμάστρια των θρύλων του Αρθουριανού κύκλου, και ενήμερη από χρόνια για το σύντομο κείμενο του Gaiman, που από τότε που το πρωτοδιάβασε, ήθελε διακαώς να απεικονίσει. Η Doran καταφέρνει μια αντάξια διασκευή, με ισορροπημένες ζωγραφικές συνθέσεις, έμπνευσμένες τόσο από τα εικονογραφημένα μεσαιωνικά χειρόγραφα και τους ονειροπόλους ιππότες των Προραφαηλιτών, όσο και από τις φυσιολατρικές ακουαρέλες των παιδικών ιστοριών της Beatrix Potter. Και είναι αξιοπρόσεχτο το επίτευγμά της, να κατορθώνει να διατηρεί το ανάλαφρο και μάλλον κωμικό ύφος της ιστορίας του Gaiman, παρά την μελαγχολική κληρονομιά του αισθητισμού που την διακρίνει.

Η ανάγνωση του Chivalry με ψυχαγώγησε, αλλά επίσης μου υπενθύμισε αρχαίες οφειλές στον Διάβολο και στον Θάνατο. Κι έτσι, περιγελώντας την θλιβερή μου κατάπτωση, ξεσκόνισα το δικό μου, πήλινο δισκοπότηρο. Αυτό που βρίσκεται σε συγκεκριμένη θέση στο γραφείο μου, απέριττο ώστε να περνά απαρατήρητο, αλλά προσεκτικά τοποθετημένο εμπρός από το κάδρο με τον αφοσιωμένο Ritter του Ντύρερ. 

Ως μόνιμη υπόμνηση για το ανέφικτο Χρίσμα και για την ανυπόστατη Ιπποσύνη.

 

 

 

Chivalry: Story of Neil Gaiman. Adaptation and Art of Colleen Doran.

An elderly widow...: Από το ενημερωτικό σημείωμα στο οπισθόφυλλο της προσεγμένης έκδοσης του κόμικ.

Ουράνια Ιπποσύνη: War Flag (04/02/2008)

Εγκόσμια Ιπποσύνη: War Flag (24/04/2008)