«Η θεία τους δίνει κάτι.
Τους δίνει ένα κουτί.
Το κουτί έχει ευζωνάκια.
Έχει πολλά ευζωνάκια.
Είναι όλα μολυβένια.»
Πόσα άραγε παιδιά
του Δημοτικού στην Ελλάδα των δεκαετιών του ’50 και του ’60, δεν ονειρεύονταν ως
ξεχωριστό δώρο τα ευζωνάκια «της θείας Ευγενίας»... Να ανοίξουν το χαρτονένιο
κουτί και να σφίξουν τους μικροσκοπικούς φουστανελάδες στη χούφτα τους! Να
μεταγγίσουν στον προσωπικό τους μολυβένιο στρατό, τη θέρμη της αληθινής ζωής! Κι
έπειτα να τον εξαπολύσουν στο σαλόνι και στην αυλή, στο πάτωμα και στο τραπέζι,
στην παρέλαση και στη μάχη!
Η εικόνα στο κλασικό Αλφαβητάριο του 1955 δεν έχει μόνον εικαστικό ενδιαφέρον. Τα στρατιωτάκια αποτελούσαν εκείνη την περίοδο, ένα όχι απλώς αποδεκτό, αλλά επίσης επιθυμητό και κυρίως κατάλληλο, παιδικό δώρο. Οι αντιπολεμικές φανφάρες δεν είχαν ακόμη διαβρώσει τις κοινωνίες της Δύσης και τα αγόρια μάθαιναν φυσιολογικά να θαυμάζουν τους πολεμιστές και τους ήρωες της πατρίδας τους.
Με εξαίρεση
τις φούντες στα τσαρούχια που φορούν τα ζωγραφισμένα ευζωνάκια, είναι προφανές,
τουλάχιστον στους συλλέκτες, πως ο εικονογράφος του Αλφαβητάριου, χαράκτης
Κώστας Γραμματόπουλος, είχε υπόψη του τα μολυβένια στρατιωτάκια της αγγλικής
εταιρείας παιχνιδιών Britains.
Οι μολυβένιοι «λευκοί» εύζωνες που κυκλοφόρησαν μεταπολεμικά, είχαν ήδη
καταλάβει - παρελαύνοντας με προτεταμένο το δεξί πόδι - την περίοπτη θέση που
δικαιωματικά τους ανήκε ανάμεσα στους λιλλιπούτειους στρατούς της φιλοπόλεμης
παιδικής φαντασίας.
όσο για τους
αληθινούς τσολιάδες, διατηρούν ευτυχώς σήμερα τον ύψιστο συμβολικό ρόλο των φρουρών
του Μνημείου στα σύνορα των Κόσμων. Τούτο δεν επαρκεί όμως από μόνο του στην
μεταφυσική παράδοση της ιερής φλόγας των Αθανάτων. Είθε κάποτε στο
μέλλον, να ανασυγκροτηθούν τα επίλεκτα Ευζωνικά Τάγματα της πρώτης γραμμής, όχι
ως φύλακες τελετών αλλά ως δυνάμεις καταδρομών.
Τα μολυβένια στρατιωτάκια: THE EVZONES, Greek Army, ROYAL GUARDS No.196 (BRITAINS SOLDIERS - REGIMENTS
OF ALL NATIONS). Η μεταπολεμική,
«λευκή» σειρά, που κυκλοφορούσε έως το 1966. Η πρώτη έκδοση κατασκευάστηκε το
1919 και οι αρχικοί εύζωνοι παρουσιάζονταν με γυμνά σκέλη, καφέ μπότες και
αφύσικα σκούρο δέρμα ως Άραβες ή Αφρικανοί (!)
Οι φωτογραφίες:
- Το δισέλιδο για την δίφθογγο ευ (Η θεία Ευγενία). Εικονογράφηση Κ. Π.
Γραμματόπουλου, από το Αλφαβητάριο (1955) του Ι. Κ. Γιαννέλη. Επανέκδοση του
Εκδοτικού Οίκου Λιβάνη.
- Μολυβένιοι εύζωνοι και το κουτί
της συσκευασίας τους (BRITAINS, 7 pcs.
1954 - 1959), από τη συλλογή μου.
Ευζωνικά Τάγματα: "Στρατός του Διαβόλου".
