Τον Απρίλιο του 1204, Βενετοί και Φράγκοι Σταυροφόροι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη καταλύοντας την ελληνοποιημένη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Το αποδιοργανωμένο Βυζάντιο δεν ήταν πλέον παρά ένα φάντασμα του κάποτε πανίσχυρου χριστιανικού κράτους της ανατολής. Πολεμικές ήττες και απώλεια εδαφών ζωτικής σημασίας, ανάξιοι αυτοκράτορες, θλιβερός στρατός ξένων μισθοφόρων, κοινωνική αποσύνθεση, κεντρική κακοδιοίκηση και αποξένωση των επαρχιακών πληθυσμών, εσωτερικές επαναστάσεις, δολοπλοκίες και εμφύλιες συγκρούσεις, χαρακτήριζαν την βαθιά παρακμή της τελευταίας εποχής.
Ο χριστιανισμός της ορθοδοξίας αποδείχτηκε κατώτερος όχι μόνον των αρχέγονων αξιών του ελληνισμού, αλλά ακόμη και του δυτικού χριστιανισμού των Λατίνων. Ο χριστιανισμός της καθολικής Δύσης ενσωμάτωσε και ενοποίησε τους ημιάγριους Γερμανούς που είχαν καταλύσει την δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αλλά επίσης διατήρησε το καλλιτεχνικό αισθητήριο των Ελλήνων και ευλόγησε τα ξίφη των σταυροφόρων ιπποτών που υπερασπίστηκαν τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό.
Η λατινική κατάκτηση και τα κρατίδια που ιδρύθηκαν, άφησαν πίσω τους κληρονομιά, χαρακτηριστικά φρούρια, σπαρμένα σε πολλά σημεία του ελληνικού χώρου.
Βεβαίως, η ιστορική γνώση μόνον έμμεσα με επηρεάζει καθώς περιηγούμαι στο κάστρο Χλεμούτσι. Περιπλανώμαι στον εξαγωνικό εσωτερικό περίβολο και στις θολωτές αίθουσες, και παρατηρώ τα οξυκόρυφα τόξα των ανοιγμάτων. Το κάλεσμα είναι ξεκάθαρα μεταφυσικό και στις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες αντικατοπτρίζονται οι ιδεολογικές μου εμμονές. Στη περίμετρο των φράγκικων τειχών αντηχούν οι στίχοι του Ουράνη για τους βόρειους ιππότες με τα μακριά κοντάρια...
Πρέπει να είμαι απόγονος των ιπποτών εκείνων
που, τώρα αιώνες, κίνησαν απ’ του Βορρά τα μέρη
με τ’ όραμα των Άγιων των Τόπων για οδηγό τους
και το μακρύ κοντάρι τους στο δυνατό τους χέρι
και που, γυρνώντας θριαμβευτές, στο δρόμο σταματήσαν
κι απ’ το λαμπρό Βυζάντιο ίσαμε την Ελλάδα
στήσανε κάστρα αγέρωχα πάνου σε κάθε λόφο
που ορθώνεται απότομος σε μια εύφορη κοιλάδα.
Πρέπει να είμαι απόγονος των ιπποτών εκείνων,
γιατί ούτε αυτός ο Παρθενών, ούτε η Αγία Σοφία
δε μου εγεννήσαν τη γλυκειά εκείνη νοσταλγία
που ένοιωσα, όταν κάποτες είδα στην Αχαία
ένα καστέλι Φράγκικο, σιωπηλό και μόνο,
να υψώνει τις επάλξεις του – προκλητικά – στο Χρόνο.
Απόγονος: Το εξαιρετικό ποίημα του Κώστα Ουράνη. Ένα από τα "Τραγούδια" που «βρέθηκαν
σκόρπια» στα χαρτιά του.
Ο ποιητής Κώστας Ουράνης: War Flag,
Σεπτέμβριος 2010.
Οι φωτογραφίες: Από την πρόσφατη, τρίτη επίσκεψή μου στο κάστρο Clairmont του Πριγκιπάτου της Αχαίας. Το κάστρο κατασκευάστηκε το 1220-1223 από τον Γοδεφρείδο Α' Βιλλεαρδουίνο.
