Από μικρός, περίμενα πάντοτε με ανυπομονησία την περίοδο των Χριστουγέννων. Κανένα θρησκευτικό συναίσθημα δεν ένοιωθα, ούτε τους ψεύτικους αγγέλους συμπαθούσα, ούτε ενθουσιαζόμουν με τη φάτνη, το άστρο και τους προσκυνητές. Έλαμπα μόνον από χαρά όταν έφτανε η ώρα να στολίσουμε το καθιερωμένο Χριστουγεννιάτικο Δέντρο και να παίξουμε με τα «καλά» παιχνίδια.
Το Δέντρο μου ζέσταινε την καρδιά για λόγους, που τότε ακόμη δεν μπορούσα να κατανοήσω. Ξεφύτρωνε χειμωνιάτικα μέσα στο σπίτι μας από το πουθενά καταλύοντας τα διακριτά σύνορα της πόλης με την εξοχή και με συνάρπαζε σαν προβολή και σύμβολο του δάσους.
Η προγονική, παγανιστική λατρεία της άγριας φύσης και τα μυστήρια της ιερής Βαλανιδιάς θα προστίθονταν πολύ αργότερα στα γνωστικά μου ενδιαφέροντα. Εκείνη, η πρώτη αγάπη των δέντρων ήταν έμφυτη και παρορμητική.
Όσο για τα παιχνίδια, αυτά απαγορεύονταν κατά τη διάρκεια της σχολικής περιόδου και μονάχα τέτοια εποχή οι γονείς μας επανεμφάνιζαν τη μεγάλη τους κούτα από την αποθήκη που φυλάσσονταν την υπόλοιπη χρονιά.
Το βράδι της παραμονής της 25ης Δεκεμβρίου ξεσφράγιζα ο ίδιος με λαχτάρα το μαγικό κιβώτιο κι ελευθέρωνα το Πνεύμα των Χριστουγέννων με την αλλοπρόσαλλη ακολουθία του από μηχανικά παιχνίδια. Ο αγαθός, μακρυμάλλης γίγαντας φορούσε ένα βαθυπράσινο μανδύα με μπορντούρα από άσπρη γούνα και είχε στο κεφάλι του στεφάνι από γκυ και παγοκρύσταλλα. Στη μέση του είχε ζωσμένο ένα σκουριασμένο, άδειο θηκάρι και στο χέρι του κρατούσε το Κέρας της Αμάλθειας. Εγώ τον καλωσόριζα με όλη τη δύναμη της παιδικής ψυχής μου κι εκείνος με τη σειρά του άφηνε να ξεπηδήσουν από το κέρας τα θαυμαστά παιχνίδια.
Τα παιχνίδια ήταν κυρίως μεταλλικά, κουρδιστά ή με μπαταρίες και το καθένα είχε την δική του γοητεία: το τραίνο σφύριζε κι έβγαζε τούφες μαύρου καπνού, ο ιπτάμενος δίσκος περιστρεφόταν καθώς αναβόσβηναν τα πολύχρωμα φώτα του, ο εύθυμος καουμπόης σήκωνε στα πίσω πόδια το άλογό του, το ανοιχτό αυτοκίνητο μετέφερε ένα τετραμελές, ποπ συγκρότημα που έπαιζε μουσική κι άλλα πολλά μεταμορφώνονταν στη φαντασία μου κι έπαιρναν κι έδιναν ζωή. Ποτέ δεν τα χόρτασα αυτά τα παιχνίδια κι ας τα ξανάβλεπα κάθε Χριστούγεννα. Πριν προλάβω να τα χαρώ, τέλειωνε η γιορτή κι αυτόματα επέστρεφαν μέσα στο κιβώτιο και πίσω στο σκοτεινό υπόγειο.
Τα χρόνια πέρασαν και τα παλιά παιχνίδια χάθηκαν, όμως ο αγαθός Άγιος με τον βαθυπράσινο μανδύα δεν έπαψε να με επισκέπτεται στα όνειρα και στις αναμνήσεις.
Όσο για τα παιχνίδια, αυτά απαγορεύονταν κατά τη διάρκεια της σχολικής περιόδου και μονάχα τέτοια εποχή οι γονείς μας επανεμφάνιζαν τη μεγάλη τους κούτα από την αποθήκη που φυλάσσονταν την υπόλοιπη χρονιά.
Το βράδι της παραμονής της 25ης Δεκεμβρίου ξεσφράγιζα ο ίδιος με λαχτάρα το μαγικό κιβώτιο κι ελευθέρωνα το Πνεύμα των Χριστουγέννων με την αλλοπρόσαλλη ακολουθία του από μηχανικά παιχνίδια. Ο αγαθός, μακρυμάλλης γίγαντας φορούσε ένα βαθυπράσινο μανδύα με μπορντούρα από άσπρη γούνα και είχε στο κεφάλι του στεφάνι από γκυ και παγοκρύσταλλα. Στη μέση του είχε ζωσμένο ένα σκουριασμένο, άδειο θηκάρι και στο χέρι του κρατούσε το Κέρας της Αμάλθειας. Εγώ τον καλωσόριζα με όλη τη δύναμη της παιδικής ψυχής μου κι εκείνος με τη σειρά του άφηνε να ξεπηδήσουν από το κέρας τα θαυμαστά παιχνίδια.
Τα παιχνίδια ήταν κυρίως μεταλλικά, κουρδιστά ή με μπαταρίες και το καθένα είχε την δική του γοητεία: το τραίνο σφύριζε κι έβγαζε τούφες μαύρου καπνού, ο ιπτάμενος δίσκος περιστρεφόταν καθώς αναβόσβηναν τα πολύχρωμα φώτα του, ο εύθυμος καουμπόης σήκωνε στα πίσω πόδια το άλογό του, το ανοιχτό αυτοκίνητο μετέφερε ένα τετραμελές, ποπ συγκρότημα που έπαιζε μουσική κι άλλα πολλά μεταμορφώνονταν στη φαντασία μου κι έπαιρναν κι έδιναν ζωή. Ποτέ δεν τα χόρτασα αυτά τα παιχνίδια κι ας τα ξανάβλεπα κάθε Χριστούγεννα. Πριν προλάβω να τα χαρώ, τέλειωνε η γιορτή κι αυτόματα επέστρεφαν μέσα στο κιβώτιο και πίσω στο σκοτεινό υπόγειο.
Τα χρόνια πέρασαν και τα παλιά παιχνίδια χάθηκαν, όμως ο αγαθός Άγιος με τον βαθυπράσινο μανδύα δεν έπαψε να με επισκέπτεται στα όνειρα και στις αναμνήσεις.
Τιμώ σήμερα με πλήρη συναίσθηση το αρχέγονο Πνεύμα του, γνωρίζοντας πλέον σε βάθος τη σημασία των τελευταίων ημερών στην πορεία του Ήλιου, τον τρόπο που ο άξονας των κόσμων μέσω του ιερού Δέντρου ενώνει τη γη με τον ουρανό αλλά και τον σύνδεσμο των παιχνιδιών με την εποχή της αθωότητας.
Και πέρα απ’ όλα αυτά, γιορτάζω τα Χριστουγέννα σαν καθολικό σύμβολο αργίας ενάντια στην εργασιακή ηθική των κυρίαρχων Προτεσταντών του σύγχρονου κόσμου... σαν σταθερά επαναλαμβανόμενη υπόμνηση πως η καταναγκαστική εργασία δεν αξίζει σε ελεύθερους ανθρώπους.
Και πέρα απ’ όλα αυτά, γιορτάζω τα Χριστουγέννα σαν καθολικό σύμβολο αργίας ενάντια στην εργασιακή ηθική των κυρίαρχων Προτεσταντών του σύγχρονου κόσμου... σαν σταθερά επαναλαμβανόμενη υπόμνηση πως η καταναγκαστική εργασία δεν αξίζει σε ελεύθερους ανθρώπους.
Βεβαίως, το Δέντρο που στολίζω δεν έχει ούτε φάτνη στη βάση, ούτε αστέρι στην κορυφή... Έχει στις ρίζες του θαμμένη την Βασίλισσα του χιονιού, γκυ από κεραυνό πλεγμένο γύρω απ’ τον κορμό του, έναν χρυσό Ήλιο καρφωμένο στο πιό ψηλό κλαδί και στ' άλλα του κλαδιά μεστούς καρπούς από παιχνίδια...
Το Πνεύμα των Χριστουγέννων: Το Φάντασμα των Φετινών Χριστουγέννων, από το περίφημο A Christmas Carol (1843) του Κάρολου Ντίκενς - εμβληματικό κείμενο της Βικτωριανής εποχής.
Χρονολογία μετάβασης: Η πενταετία 1973 - 1978.
Τα παιχνίδια των Χριστουγέννων: Στην πλειονότητά τους ήταν δώρα του καπετάνιου θείου μου, αγορασμένα σε ταξίδια στα πέρατα του κόσμου. Χάθηκαν στο πέρασμα των χρόνων, εκτός από το Τραίνο και τον Ιπτάμενο Δίσκο, που από τότε που τα ξαναβρήκα καταλαμβάνουν περίοπτη θέση στη συλλογή μου.
Καταναγκαστική εργασία: Χρησιμοποιώ τον όρο με την κυριολεκτική του σημασία, συμπεριλαμβάνοντας κάθε είδος βιοποριστικής εργασίας.
Οι πίνακες: The Day before Christmas Eve (1892) και Christmas Μorning (1894) του Σουηδού ζωγράφου Carl Larsson.
Το Πνεύμα των Χριστουγέννων: Το Φάντασμα των Φετινών Χριστουγέννων, από το περίφημο A Christmas Carol (1843) του Κάρολου Ντίκενς - εμβληματικό κείμενο της Βικτωριανής εποχής.
Χρονολογία μετάβασης: Η πενταετία 1973 - 1978.
Τα παιχνίδια των Χριστουγέννων: Στην πλειονότητά τους ήταν δώρα του καπετάνιου θείου μου, αγορασμένα σε ταξίδια στα πέρατα του κόσμου. Χάθηκαν στο πέρασμα των χρόνων, εκτός από το Τραίνο και τον Ιπτάμενο Δίσκο, που από τότε που τα ξαναβρήκα καταλαμβάνουν περίοπτη θέση στη συλλογή μου.
Καταναγκαστική εργασία: Χρησιμοποιώ τον όρο με την κυριολεκτική του σημασία, συμπεριλαμβάνοντας κάθε είδος βιοποριστικής εργασίας.
Οι πίνακες: The Day before Christmas Eve (1892) και Christmas Μorning (1894) του Σουηδού ζωγράφου Carl Larsson.
