GET CARTER

Είδα την ταινία γιά πρώτη φορά σε θερινό κινηματογράφο πριν από αρκετά χρόνια κι αμέσως έγινε γιά μένα το απόλυτο γκαγκστερικό φίλμ ξεπερνώντας οτιδήποτε είχα δεί ως τότε και μάλλον οτιδήποτε θα ξαναδώ στο μέλλον.

Ο Jack Carter, σκληρός κακοποιός του Λονδίνου, επιστρέφει στο Νιουκάστλ γιά να διερευνήσει την δολοφονία του αδελφού του. Παγερός και αποφασισμένος αλλά επίσης γοητευτικός και καλοντυμένος, ο Κάρτερ / Μάικλ Κέιν θα διασχίσει τον βρωμερό υπόκοσμο αναζητώντας τα αίτια και τους ενόχους. Κι όταν θα τους ανακαλύψει θα γίνει ο ίδιος αμείλικτος δικαστής και αδυσώπητος εκτελεστής. Ανυποχώρητος και ανελέητος θα ακολουθήσει έως το τέλος το προσωπικό του αίσθημα περί δικαίου και θα εκδικηθεί χωρίς να ενδιαφέρεται γιά τις συνέπειες και το κόστος.

Η σκηνή που εξελίσσεται το δράμα είναι οι βιομηχανικοί αγριότοποι της Αγγλίας των αρχών της δεκαετίας του ’70. Υποβλητική ατμόσφαιρα, μουντά τοπία, βρώμικα κτίρια και μηχανές, σκοτεινός ουρανός και γκρίζα θάλασσα καθρεφτίζουν την ψυχολογία του θυμωμένου αντιήρωα και στοιχειώνουν το βλέμμα των υποψιασμένων θεατών.

Ένα μάθημα πρέπει να δωθεί και η τιμή πρέπει ν’ αποκατασταθεί. Ολόκληρος ο κόσμος περιορίζεται στο σκηνικό που υπαγορεύει η μονομανία της εκδίκησης.
Ο Jack Carter φορώντας το κομψό κουστούμι του και με την καραμπίνα του στα χέρια, προχωράει με αγέρωχο ύφος και σταθερό βήμα προς τον επερχόμενο θάνατο.

Ο Michael Caine διαθέτοντας τον κατάλληλο σωματότυπο και το απαραίτητο φλέγμα υποδύεται με άνεση τον ρόλο του και ταυτίζεται με τον Carter. Με ψυχρή αταραξία, γυαλιστερά μανικετόκουμπα και μακριές φαβορίτες ανανεώνει το ανδρικό πρότυπο. Μόνος του δημιουργεί ένα σύμβολο ανδρισμού που ξεπερνάει το κλίμα του φίλμ νουάρ και παραπέμπει στις θεμελιώδεις αρχές της έντιμης βίας.

Ο μοναχικός εκδικητής, δανδής και πολεμιστής, θα ολοκληρώσει το έργο του και έπειτα θα πληρώσει το απαραίτητο τίμημα. Σε μια μαύρη από μετάλλευμα ακτή, στα σύνορα της γης με το υγρό στοιχείο, θα συναντήσει με αξιοπρέπεια την μοίρα του.

Χώμα και νερό, ζωή και θάνατος συνορεύουν σε μια λεπτή διαχωριστική γραμμή. Σύνορο που μοιάζει ασήμαντο, όταν έχεις εκπληρώσει το καθήκον σου, παραμένοντας πιστός στον προσωπικό σου κώδικα τιμής.





Η ταινία: Σε σκηνοθεσία του Mike Hodges. Το σενάριο επίσης από τον Mike Hodges, βασισμένο στη νουβέλα του Ted Lewis ‘Jack’s Return Home’. Μουσική του Roy Budd. Προβλήθηκε τον Φεβρουάριο του 1971. Cult classic.
Ο Michael Caine: Γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 14 Μαρτίου του 1933 από πατέρα λιμενεργάτη. Το αληθινό του όνομα είναι Maurice Joseph Micklewhite. Κορυφαίος ηθοποιός και ιδανικός Carter.
Το όπλο: a double-barreled shotgun.
Συλλάβετε τον Κάρτερ: Ανέφικτη αποστολή.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ

Στην φιλολογία της επιστημονικής φαντασίας, τρία σημαντικά έργα πραγματεύονται τα ιδανικά του πολέμου: τα έξι βιβλία του DUNE του Frank Herbert, η σειρά κόμικς THE METABARONS των Jodorowsky/Gimenez και το μυθιστόρημα STARSHIP TROOPERS του R. E. Heinlein.

Το βιβλίο του Χάινλαϊν είναι το παλαιότερο, το λιγότερο σύνθετο και το πιό άμεσο. Μέσα στις περιορισμένες σελίδες του, ο συγγραφέας καταφέρνει να προπαγανδίσει ουσιαστικές θέσεις γιά την ανθρώπινη φύση, τον πατριωτισμό και το άμεσα συνδεόμενο πρόβλημα της βέλτιστης διακυβέρνησης του κράτους.

Το σκηνικό είναι ο απόλυτος αγώνας γιά επικράτηση στο σύμπαν, καθώς η ανθρωπότητα εξαπλώνεται στο διάστημα κι έρχεται αντιμέτωπη με εχθρικές φυλές. Με κεντρικό ήρωα έναν νεαρό εθελοντή ακολουθούμε τον στρατό της Γήινης Ομοσπονδίας στην εκκαθάριση του Γαλαξία.

Ο Χάινλαϊν παρεμβάλλει στην εξέλιξη της ιστορίας ένα ιδεολογικό δοκίμιο γιά την θεωρία του πολέμου, την δομή του στρατού και την πρότυπη ηγεσία στη μάχη. Αναπόφευκτα η συζήτηση επεκτείνεται σε κεντρικά ζητήματα γιά τη ζωή, την ελευθερία, την υπευθυνότητα, τα δικαιώματα και την αναζήτηση της ευτυχίας.
Η εκπαίδευση των παιδιών και των εφήβων έχει πρωταρχική σημασία. Ο αποτελεσματικός στρατός στηρίζεται σε ικανή νεολαία με ψυχική και σωματική υγεία. Το σύστημα εκπαίδευσης πρέπει να επιβάλλει ξεκάθαρες θέσεις τάξης και σεβασμού στις αξίες και στους θεσμούς. Κοινωνικοί λειτουργοί και παιδοψυχολόγοι όσο καλοπροαίρετοι κι αν είναι δεν μπορούν να υποκαταστήσουν με ψευδοεπιστημονικές θεωρίες την αναγκαιότητα του πόνου και της σκληρής τιμωρίας. Στην μελλοντολογική κοινότητα του Χάινλαϊν οι μέθοδοι σωφρονισμού αντιγράφουν την αρχαιότητα και οι νεαροί εγκληματίες μαστιγώνονται δημόσια μαζί με τον πατέρα τους ...

«Ο ανήλικος γίνεται ενήλικος μόνο όταν αποκτάει γνώση του καθήκοντος, το οποίο δέχεται σαν σπουδαιότερο από την αγάπη που τρέφει γιά τον εαυτό του από τη στιγμή που γεννήθηκε. »
«Ατομικό συμφέρον, αγάπη γιά την οικογένεια, καθήκον γιά την πατρίδα, υπευθυνότητα απέναντι στο ανθρώπινο γένος. »
«Η υπηκοότητα είναι μιά συμπεριφορά, μιά συναισθηματική πεποίθηση πως το σύνολο αξίζει περισσότερο από το μέρος... και πως το μέρος αυτό θα πρέπει να είναι ταπεινά υπερήφανο, αν του δοθεί η ευκαιρία να θυσιαστεί γιά να επιβιώσει το σύνολο. »

Στην Γη του μέλλοντος έχει ήδη προηγηθεί ένας παγκόσμιος πόλεμος, που οδήγησε στην κατάρρευση των παλαιών δομών. Το σύστημα της νέας Ομοσπονδίας δημιουργήθηκε από βετεράνους, που πήραν το νόμο στα χέρια τους γιά να διασώσουν την τάξη και να τερματίσουν την αναρχία. Αυτοί επέβαλαν ως τελική λύση ένα σύστημα διακυβέρνησης περιορισμένης Δημοκρατίας, όπου προνόμιο ψήφου διατηρούσαν μόνον οι ίδιοι.
«Το να ψηφίζεις σημαίνει να ασκείς εξουσία, είναι η υπέρτατη εξουσία απο την οποία απορρέουν όλες οι υπόλοιπες ...
Η εξουσία και η υπευθυνότητα πρέπει να είναι ισοδύναμες και γιά πρακτικούς και γιά μαθηματικά αποδείξιμους ηθικούς λόγους ... »
«Αφού το ανώτατο δικαίωμα ψήφου αποτελεί την έσχατη ανθρώπινη εξουσία, φροντίζουμε ώστε όποιος το ασκεί να δεχτεί και την έσχατη κοινωνική υπευθυνότητα – απαιτούμε απ’ τον καθένα που θέλει να εξασκήσει την εξουσία να στοιχηματίσει με την ίδια του τη ζωή – κι αν χρειαστεί να την χάσει – γιά να σώσει τη ζωή του κράτους. Έτσι η ανώτατη υπευθυνότητα που μπορεί να δεχτεί ένας άνθρωπος, εξισώνεται με την ανώτατη εξουσία που μπορεί ένας άνθρωπος ν’ ασκήσει ... »

Στον νέο αυτό κόσμο, δεν δίνονται πολιτικά δικαιώματα χωρίς θητεία στο στρατό της Ομοσπονδίας. Γιά να πάρεις υπηκοότητα, είτε είσαι άνδρας είτε είσαι γυναίκα, πρέπει εθελοντικά να καταταγείς. Πρέπει πρώτα να αποδείξεις πως μπορείς να είσαι οπλίτης πριν αποκτήσεις το ανώτερο προνόμιο του πολίτη. Μόνον έντιμη απόλυση μετά την συμπλήρωση της θητείας εξασφαλίζει το δικαίωμα ψήφου.

Διαβάζω σκληρές απόψεις, τις αντιγράφω και δεν δυσκολεύομαι να φορέσω τη στολή και να σηκώσω τη σημαία. Το έχω ανάγκη κυρίως γιά λόγους ηθικής γιατί η πραγματική βάση της ηθικής είναι το καθήκον. Ζούμε δυστυχώς σήμερα σε μιά παρακμιακή κοινωνία, που υπερτονίζει τα δικαιώματα αλλά δεν διδάσκει το καθήκον. Όμως τα δικαιώματα συνδέονται με τον ωφελιμισμό και την υλική ευημερία, ενώ το καθήκον είναι μιά πλατιά έννοια με προεκτάσεις ηρωικής μεταφυσικής.
«Έπρεπε να κάνω μιά ενέργεια πίστης. Έπρεπε να αποδείξω στον εαυτό μου πως ήμουν άντρας. Όχι κάποιο παραγωγικό-καταναλωτικό οικονομικό ζώο ...αλλά άντρας. »
«Η βία και η γυμνή δύναμη έχουν τακτοποιήσει τα περισσότερα θέματα στην ιστορία από οποιοδήποτε άλλο παράγοντα κι η αντίθετη γνώμη είναι μιά πλάνη στο χειρότερο βαθμό. »

Είμαστε οι στρατιώτες του Γαλαξία.
Είμαστε το κινητό πεζικό της Ανθρώπινης Ομοσπονδίας. Τα διαστημόπλοια του στόλου μας μεταφέρουν στα σύνορα του διαστήματος και πέφτουμε με κάψουλες σε άγνωστους ουρανούς. Μεταξύ μας δεν υπάρχουν βοηθητικοί. Όλοι πέφτουν, όλοι πολεμούν, απλοί στρατιώτες και στρατηγοί. Οι αξιωματικοί πέφτουν πρώτοι. Οι μονάδες έχουν τα ονόματα των αρχηγών μας. Είμαστε εθελοντές, υπεύθυνοι και περήφανοι. Δεν εγκαταλείπουμε ποτέ τους συντρόφους μας. Πεθαίνουμε στα πεδία μαχών των εχθρικών πλανητών, πάντα με το κεφάλι ψηλά.Μπορούμε και κάνουμε τα πάντα. Εξασκούμε με χαρά την τέχνη της σφαγής. Εκκαθαρίζουμε τα εχθρικά χαρακώματα και προχωράμε. Κυκλώνουμε τους ήλιους, καταστρέφουμε τα φεγγάρια. Θα επιβιώσουμε, θα υπερισχύσουμε, θα εκπολιτίσουμε τα αστέρια, θα κατακτήσουμε το Σύμπαν.
Είμαστε οι στρατιώτες του Σύμπαντος.

«Έχει όμως ο άνθρωπος το “δικαίωμα” να εξαπλωθεί σ’ όλο το σύμπαν ;
Ο άνθρωπος είναι αυτό που είναι, ένα άγριο ζώο με τη θέληση να επιβιώσει ... »
«Μπορούμε να εξακριβώσουμε με την παρατήρηση πως όποια ράτσα σταματάει την ίδια της την εξάπλωση, υπερκαλύπτεται από άλλες ράτσες που εξαπλώνονται ... »

Πίσω στη Γη, οι περίοικοι, οι μέτοικοι, οι έμποροι και οι δειλοί πιστεύουν πως όλα αγοράζονται με το χρήμα. Έχουν βεβαίως άδικο. Όπως διδάσκει ο καθηγητής Ιστορίας και Ηθικής Φιλοσοφίας: ...τα ωραιότερα πράγματα στη ζωή είναι υπεράνω χρημάτων, η τιμή τους είναι η αγωνία, ο ιδρώτας και η αφοσίωση ...

Τιμή, Πίστη, Μάχη...!
Έφοδος ... γιά έναν καλύτερο Κόσμο ...

Το βιβλίο: Starship Troopers (1959), βραβείο Hugo 1960.
Ο συγγραφέας: Robert A. Heinlein (1907-1988).
Τα αποσπάσματα: Από την μετάφραση της Α. Ζαρκάδα (Στρατιώτες του Γαλαξία).
Οι πίνακες: New World - A Fighting Man of Mars - A Princess of Mars του Frank Frazetta.
Η ομώνυμη ταινία: Όπως συμβαίνει συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν καταφέρνει να σταθεί στο ύψος του κειμένου. Σκηνοθεσία του Πώλ Βερχόφεν.
Η προσωπική μου άποψη: Πιό σκληροπυρηνική από αυτήν του Heinlein…
Η πολιτική και πολιτιστική ιδεολογία: «Οι Ιδέες στα Ορθά» του Αλαίν Ντε Μπενουά. Εξαιρετικά κείμενα, γραμμένα είκοσι χρόνια μετά το βιβλίο του Χάινλαϊν. Εκλεκτική συγγένεια ...
Σκοπός της ζωής: Να βάλει κανείς κάτι το σπουδαίο μεταξύ του εαυτού του και του θανάτου (Μία από τις είκοσι πέντε αρχές ‘ ηθικής ’ του Μπενουά).
Το μέλλον της ανθρωπότητας: Μάχη γιά πάντα...

ΨΕΥΤΙΚΟΣ ΙΠΠΟΤΗΣ

Με κοιτάζει πίσω από το τζάμι της προθήκης και λάμπει στην αστραφτερή του πανοπλία.

Μπροστά του ένα βαρύ και πλούσιο δισκοπότηρο υπογραμμίζει τη σημασία της συνάντησής μας.

Είναι κι αυτός παγιδευμένος όπως κι εγώ στα δεσμά της ύλης, σε λάθος εποχή, σε λάθος τόπο. Ασήμι, σάρκα ή ατσάλι ποιά η διαφορά ;

Αυτός παριστάνει το άγαλμα σε μιά βιτρίνα έργων τέχνης, εγώ υποκρίνομαι τον μέσο πολίτη σε μιά βιτρίνα ανθρώπινων χαρακτήρων.

Το θλιμμένο βλέμμα του ψάχνει απαντήσεις, που δεν έχω να του δώσω. Είμαι τόσο ψεύτικος όσο κι αυτός και μάλλον σε χειρότερη κατάσταση. Εγώ δεν φοράω πανοπλία κι έχω χάσει το σπαθί μου. Ο αληθινός μου εαυτός κρύβεται σαν δειλός πίσω από έναν αποδεκτό ρόλο στο σύγχρονο θέατρο των εντυπώσεων. Τι κι αν γνωρίζω τα τεχνάσματα του ηθοποιού. Παίζω τόσο καλά, που στο τέλος θα ξεχάσω ποιός είμαι.

Με αναγνωρίζει κι ας είμαι στοιχειωμένος. Καταλαβαίνει πως ψάχνω άσυλο στον κόσμο της ομορφιάς, στα ανέφικτα όνειρα της μέρας. Η Τέχνη μόνον μας έχει απομείνει, τελευταία αντίσταση στους κύκλους της φθοράς.

Μου ζητάει να τον πάρω μαζί μου αλλά δεν έχω τα χρήματα, που πρέπει να πληρώσω γιά να τον ελευθερώσουν. Σε αυτόν τον κόσμο τα χαρτονομίσματα των εμπόρων έχουν τον πρώτο λόγο και οι ιππότες πρέπει να τα υπολογίζουν κι ας τα περιφρονούν.

Θα επιστρέψω κάποτε φυλακισμένε αδελφέ μου, είτε έχω είτε δεν έχω σώσει την ψυχή μου. Αν έχω αποτύχει θα φέρω μαζί μου πολύχρωμα χαρτονομίσματα. Αν όμως έχω σπάσει τις σφραγίδες, τότε θα κλείσω με τον σωστό τρόπο τους ανοιχτούς λογαριασμούς ...




Η φωτογραφία: Από μιά βόλτα μου στη Βενετία.
Η ψυχολογία: Ο Carl Jung θα μπορούσε να μας δώσει τις απαιτούμενες εξηγήσεις.
Οι ιππότες του χρήματος: Οι Ναϊτες μεταλλάχθηκαν σε θησαυροφύλακες και γι’ αυτό είχαν το τέλος που τους άξιζε.