27/8/09

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΝΗΣΙ

Τα καλοκαίρια συνηθίζω να ξεκουράζομαι διαβάζοντας κόμικς στον εξώστη της εξοχικής κατοικίας των γονιών μου. Περιεργάζομαι τις σελίδες προσπαθώντας να ανακαλέσω την ανεμελιά των μεγάλων καλοκαιριών από τις παιδικές μου αναμνήσεις. Δραπετεύω στο παρελθόν και ταυτόχρονα παρατηρώ την έξοχη θέα που ανοίγεται μπροστά μου. Ενώ οι εποχές αλλάζουν, η τοπογραφία της περιοχής παραμένει αναλλοίωτη ενισχύωντας την ψευδαίσθηση του παγωμένου χρόνου.
Ατενίζοντας τον ορίζοντα ανάμεσα στο πράσινο των πεύκων και το γαλάζιο της κλειστής θάλασσας, αναπόφευκτα στρέφω το βλέμμα μου στο μαύρο νησί.

Ο Τεντέν έφτασε εκεί πριν από πολλά χρόνια οικοδομώντας τον μύθο του. Στη Βόρεια Σκωτία, ανοιχτά από το παραθαλάσσιο χωριό Κιλτόχ, το Μαύρο Νησί κάλυπτε στην ομίχλη σημεία και τέρατα. Ο ερειπωμένος πύργος του Μπεν Μορ έκρυβε μέσα από τα τείχη του παραχαράκτες κακοποιούς, τη μηχανή του χρήματος κι έναν παράταιρο γορίλα. Τελικά, ο έφηβος ρεπόρτερ βρήκε τις απαντήσεις λύνοντας το μυστήριο, όμως εγώ διατηρώ βάσιμες απορίες παραμένοντας απλός θεατής στην αντικρυνή όχθη.

Είναι μάλλον ειρωνεία της τύχης πως αν κι έχω και στον πραγματικό κόσμο ταξιδέψει στις βραχώδεις ακτές της Βόρειας Σκωτίας (και σ’ ένα παρόμοιο νησάκι με ερειπωμένο αβαείο) δεν έχω ακόμη επισκεφτεί το γειτονικό στον εξώστη μου μικρό, μαύρο νησί. Ίσως, γιατί δεν θέλω να αποδεχτώ την κοινότυπη φυσική του πραγματικότητα έξω από τα χάρτινα, φανταστικά καρέ. Ίσως γιατί καμμιά φορά το βράδυ, ο αέρας που έρχεται από τη θάλασσα και φέρνει μαζί του παράξενους ήχους, διατηρεί την αυταπάτη ζωντανή.

Βεβαίως, έχω ακολουθήσει τον μικρό ήρωα σε όλες του τις περιπέτειες στη Γη και στη Σελήνη και γιά μένα η καθαρή γραμμή του Hergé κυκλώνει πάντα σταθερά και ομοιόμορφα τον Κόσμο, απλοποιώντας τον στο ουσιαστικό του περιεχόμενο.
Ευτυχώς, αντιγράφοντας το παράδειγμα του Τεντέν ενάντια στο βέλος του χρόνου, δεν «ενηλικιώθηκα» ποτέ.




O Ήρωας: Ο Tintin του Georges Remi (Hergé, 1907-1983). Πρώτη εμφάνιση στις 10 Ιανουαρίου 1929 - ενάντια στους Μπολσεβίκους. Από τότε διατηρεί σταθερά μιά σημαντική θέση στο Ευρωπαϊκό Φαντασιακό του εικοστού αιώνα.
Το κόμικ: Το Μαύρο Νησί. Η έβδομη κατά σειρά περιπέτεια του Τεντέν, ανάμεσα στο Σπασμένο Αυτί και Το Σκήπτρο του Οττοκάρ. Δημοσιεύτηκε ασπρόμαυρο γιά πρώτη φορά σε συνέχειες, στο περιοδικό Le Petit Vingtieme από τον Απρίλιο του 1937 έως τον Ιούνιο του 1938. Εκδόθηκε έγχρωμο με μικρές αλλαγές το 1943 και ξανασχεδιάστηκε με εκτεταμένες αλλαγές γιά την επανέκδοση του 1966.
Η φωτογραφία: Το δεύτερο καρρέ της σελ. 43 από το κόμικ, σε δική μου σκηνοθεσία. Ο Τεντέν και ο Μιλού στη βάρκα ΚΙ5 από την συλλογή των παιχνιδιών μου. Στον ορίζοντα το νησάκι Στρογγυλή.
Η Στρογγυλή: Το «Μαύρο Νησί» στα όρια του Μαλιακού κόλπου, στη δυτική πλευρά της Βόρειας Εύβοιας. Το μεγαλύτερο από τα Λιχαδονήσια.
Η περιήγηση στη Βόρεια Σκωτία: Με τον αδερφό μου, το Καλοκαίρι του 1997.
Οι εικόνες: Το επόμενο - τρίτο - καρρέ της σελ. 43 και το εξώφυλλο της τελικής, δεύτερης έγχρωμης έκδοσης του άλμπουμ.

10/8/09

ΛΕΥΚΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ, 1982

Ήταν Καλοκαίρι, ήμουν 16 χρονών και το Παγκόσμιο Κύπελο στην Ισπανία μονοπωλούσε το ενδιαφέρον όλων, όχι όμως και το δικό μου. Αν και πρωταθλητής στη τσόχα του Subbuteo, σπάνια έπαιζα μπάλα στο χορτάρι και αδιαφορούσα τελείως γιά το ποδόσφαιρο.
Όλα άλλαξαν όταν ο ποδοσφαιρόφιλος και κοσμογυρισμένος, καπετάνιος θείος μου, με παρότρυνε να δώ έναν αγώνα της Βραζιλίας υποστηρίζοντας πως «...αυτοί δεν παίζουν όπως οι άλλοι...είναι τεχνίτες, μάγοι και χορευτές...».

Έτσι είδα το πρώτο μάτς ενάντια στους Σοβιετικούς, τρελάθηκα και μπήκα στο παιχνίδι. Ήταν 14 Ιουνίου όταν η νικητήρια βολίδα του Eder με πήρε γιά πάντα μαζί της στα δίχτυα της βραζιλιάνικης μανίας. Ταυτίστηκα με την ομάδα κι άρχισα να παρακολουθώ διεξοδικά τους αγώνες γιά να συγκρίνω παίχτες και τεχνικές και να μπορώ να αξιολογήσω πιθανούς αντιπάλους. Έμαθα μέσα σε λίγες μέρες όσα δεν γνώριζα για το ποδόσφαιρο όλα τα περασμένα χρόνια.

Η Βραζιλία μάγευε και νικούσε κι εγώ δεν έβλεπα πιά ποδοσφαιριστές που απλώς έτρεχαν και συνδυάζονταν αλλά αρχοντικούς υπεραθλητές, που πρόσφεραν τελετουργικό θέαμα υψηλών προδιαγραφών. Ο προπονητής Tele Santana τους έστελνε στο γήπεδο με ένα τόσο προφανές όσο και απόλυτο σχέδιο παιχνιδιού: επίθεση δίχως όρια, δίχως αναστολές. Κι εγώ τους θαύμαζα και νοερά έπαιζα μαζί τους με ένταση και πάθος, νοιώθοντας την άγρια έξαψη της υπεροχής.

Ώσπου, αναπάντεχα, διαψεύστηκαν οι προσδοκίες μου στις 5 Ιουλίου. Στο στάδιο Sarria της Barcelona παίχτηκε ένα παιχνίδι ενάντια στην Ιταλία, που όχι μόνο καταρράκωσε άμεσα το ηθικό μου, αλλά επίσης θα επηρέαζε τη στάση μου έμμεσα στο μέλλον σαν ένα ευρύτερο μάθημα γιά το βρώμικο γήπεδο της πραγματικής ζωής.

Στο 5΄ του αγώνα ο Ιταλός Rossi έβαλε το πρώτο γκολ προμηνύοντας τα δεινά που θα ακολουθούσαν. Στο 12΄ ο Socrates ανταπέδωσε αλλά ο Rossi σκόραρε ξανά στο 25΄. Στο δεύτερο ημίχρονο, μετά από απανωτές φάσεις και εναλλαγές ο Falcao ισοφάρισε γι’ ακόμη μιά φορά στο 68΄.
Η Βραζιλία θα προκρινόταν στον επόμενο γύρο αν με άμυνα διατηρούσε την ισοπαλία... όμως δεν υπήρχε σχέδιο υποχώρησης, μονάχα επίθεση και φαντασμαγορία. Ο καταραμένος Rossi στο 74΄ έκλεισε οριστικά την αυλαία.

Καρφωμένος μπροστά στην τηλεόραση, έμαθα εκείνο το απόγευμα, εκείνο το καλοκαίρι, πως μπορείς να είσαι ο καλύτερος κι όμως να χάνεις, πως μπορείς να χάνεις κι όμως να παραμένεις ο αγαπημένος.

Η ιστορία επαναλήφθηκε στο Μεξικό το 1986, με τον ίδιο προπονητή και σχεδόν την ίδια ομάδα, αφήνοντας παρόμοια πικρή γεύση.
Σήμερα εξακολουθώ να μην ενδιαφέρομαι για το ποδόσφαιρο. Όμως από τότε δεν έχασα επίσημο αγώνα της Βραζιλίας κι ας μην ήταν πιά λευκή κι ας μην έπαιζε μαγικά. Δεν διακρίνω πιά ξεχωριστά πρόσωπα, μόνον την ίδια κίτρινη φανέλα της εφηβικής μου εμμονής.
Κάθε τέσσερα χρόνια επιστρέφω σ’ εκείνη τη χρονιά, σταθερός εκεί, στην πρώτη σειρά των οπαδών, αμετανόητος πάντα και φανατικός, φωνάζοντας γιά τη νίκη.





Λευκή Βραζιλία: Ο πυρήνας της Εθνικής του 1982 ήταν λευκοί Βραζιλιάνοι. Ο Ζίκο, λευκός Πελέ.
Το μεγάλο παιχνίδι: BRAZIL - ITALY 2-3.
Η σύνθεση της Ομάδας: 1.VALDIR PERES, 2.LEANDRO, 3.OSCAR, 4.LUISINHO, 5.CEREZO, 6.JUNIOR, 8.SOCRATES, 9.SERGINHO, 10.ZICO, 11.EDER, 15.FALCAO.
Αναπληρωματικοί: 12.SERGIO, 22.CARLOS, 7.PAULO ISIDORO, 13.EDEVALDO, 14.JUNINHO, 16.EDINHO, 17.PEDRINHO, 18.BATISTA, 19.RENATO, 20.CARECA, 21.DIRCEU.
Οι προηγούμενοι αγώνες: Στον προκριματικό γύρο, τον Ιούνιο, στο έκτο γκρούπ: BRAZIL - USSR 2-1, BRAZIL - SCOTLAND 4-1, BRAZIL - NEW ZEALAND 4-0. Στον δεύτερο γύρο, στις 2 Ιουλίου, στο γκρούπ C: BRAZIL - ARGENTINA 3-1.
Οι φωτογραφίες: Με την σειρά που εμφανίζονται ZICO/FALCAO, ZICO, SOCRATES, FALCAO, EDER. Η Εθνική Βραζιλίας, 1982 FIFA World Cup.